“Như em đ&#227; nhận định”-đ&#226;y chắc chắn l&#224; một trong những c&#226;u n&#243;i kinh điển trong giới broker. Th&#244;ng qua đ&#243;, n&#243; thể hiện khả năng ph&#226;n t&#237;ch ưu việt cũng như dự đo&#225;n thị trường của broker, l&#224;m tăng uy t&#237;n v&#224; thuyết phục kh&#225;ch h&#224;ng về team. Khi mới tham gia v&#224;o chứng kho&#225;n m&#224; nghe những điều n&#224;y t&#244;i nghĩ c&#225;c b&#225;c cũng c&#243; ch&#250;t trầm trồ, th&#225;n phục. Tuy nhi&#234;n sau một thời gian chinh chiến, th&#236; cảm nhận về những c&#226;u n&#243;i n&#224;y cũng &#237;t nhiều thay đổi theo hướng ti&#234;u cực hơn. Vậy đ&#226;y c&#243; phải l&#224; chiến thuật hoặc b&#224;i vở chung của c&#225;c broker? Điều n&#224;y th&#236; t&#244;i kh&#244;ng r&#245;. Tuy nhi&#234;n, theo quan điểm c&#225; nh&#226;n t&#244;i th&#236; đ&#243; l&#224; một trạng th&#225;i t&#226;m l&#253;, gọi l&#224; thi&#234;n kiến nh&#236;n lại (hindsignt bias). Thi&#234;n kiến nh&#236;n lại l&#224; một xu hướng của con người, sau khi sự việc đ&#227; xảy ra, tin rằng họ đ&#227; dự đo&#225;n được sự việc đ&#243; từ trước. Tuy nhi&#234;n tr&#234;n thực tế lại kh&#244;ng phải như vậy. Đặc biệt đối với c&#225;c bạn broker hoạt động theo tổ đội/nh&#243;m (nh&#243;m broker A), đưa ra nhiều nhận định 1 ng&#224;y hoặc h&#224;ng ng&#224;y. Nh&#243;m A rất dễ bị rơi v&#224;o trạng th&#225;i t&#226;m l&#253; n&#224;y m&#224; họ cũng kh&#244;ng hề nhận ra. Đi k&#232;m với với thi&#234;n kiến thi&#234;n vị (selection bias), khiến họ v&#224; cả kh&#225;ch h&#224;ng chỉ ch&#250; &#253; v&#224; c&#244;ng bố những kết quả ph&#249; hợp với kết quả hiện tại v&#224; quan điểm của m&#236;nh m&#224; kh&#244;ng nhận ra rằng nhiều dự đo&#225;n kh&#225;c đ&#227; sai (c&#243; thể ảnh hưởng tới kết quả đầu tư của kh&#225;ch h&#224;ng). Ch&#250;c c&#225;c b&#225;c h&#227;y lu&#244;n giữ tinh thần minh mẫn, s&#225;ng suốt chọn lọc th&#244;ng tin để đọc v&#224; tỉnh t&#225;o để s&#224;ng lọc th&#244;ng tin.
B&#224;i viết trước của t&#244;i gồm 3 đoạn cho 3 mục đ&#237;ch kh&#225;c nhau. Nếu 1 ng&#224;y n&#224;o đ&#243;, điều tương tự như trong đoạn 1 của t&#244;i xảy ra, c&#225;c b&#225;c c&#243; lẽ sẽ hiểu &#253; t&#244;i về v&#224;i tr&#242; của ATC v&#224; ATO. Khi đ&#243;, t&#244;i c&#243; n&#234;n vỗ ngực v&#224; n&#243;i “như em đ&#227; nhận định” kh&#244;ng nhỉ? 

P/s: Một v&#224;i điều t&#244;i muốn x&#225;c nhận lại c&#249;ng c&#225;c b&#225;c.
- T&#244;i kh&#244;ng phải broker, cũng kh&#244;ng c&#243; thời gian v&#224; nhu cầu trở th&#224;nh broker.
- T&#244;i kh&#244;ng mở room, kh&#244;ng chia sẻ/nhận định, hay n&#243;i về bất k&#236; m&#227; cụ thể n&#224;o.
- T&#244;i viết v&#236; th&#237;ch. V&#236; vậy, nếu c&#225;c b&#225;c đọc thấy hay ho/hữu &#237;ch, ch&#250;ng ta c&#249;ng thảo luận/ch&#233;m gi&#243;. Ngứa mắt hay kh&#244;ng hợp gu c&#225;c b&#225;c, ch&#250;ng ta cũng kh&#244;ng cần tranh c&#227;i. T&#244;i kh&#244;ng c&#243; nhu cầu tranh luận, chứng minh đ&#250;ng sai, v&#236; điều n&#224;y kh&#244;ng mang lại điều g&#236; t&#237;ch cực cho cả 2 ta. 

“Như em đã nhận định”-đây chắc chắn là một trong những câu nói kinh điển trong giới broker. Thông qua đó, nó thể hiện khả năng phân tích ưu việt cũng như dự đoán thị trường của broker, làm tăng uy tín và thuyết phục khách hàng về team. Khi mới tham gia vào chứng khoán mà nghe những điều này tôi nghĩ các bác cũng có chút trầm trồ, thán phục. Tuy nhiên sau một thời gian chinh chiến, thì cảm nhận về những câu nói này cũng ít nhiều thay đổi theo hướng tiêu cực hơn. Vậy đây có phải là chiến thuật hoặc bài vở chung của các broker? Điều này thì tôi không rõ. Tuy nhiên, theo quan điểm cá nhân tôi thì đó là một trạng thái tâm lý, gọi là thiên kiến nhìn lại (hindsignt bias). Thiên kiến nhìn lại là một xu hướng của con người, sau khi sự việc đã xảy ra, tin rằng họ đã dự đoán được sự việc đó từ trước. Tuy nhiên trên thực tế lại không phải như vậy. Đặc biệt đối với các bạn broker hoạt động theo tổ đội/nhóm (nhóm broker A), đưa ra nhiều nhận định 1 ngày hoặc hàng ngày. Nhóm A rất dễ bị rơi vào trạng thái tâm lý này mà họ cũng không hề nhận ra. Đi kèm với với thiên kiến thiên vị (selection bias), khiến họ và cả khách hàng chỉ chú ý và công bố những kết quả phù hợp với kết quả hiện tại và quan điểm của mình mà không nhận ra rằng nhiều dự đoán khác đã sai (có thể ảnh hưởng tới kết quả đầu tư của khách hàng). Chúc các bác hãy luôn giữ tinh thần minh mẫn, sáng suốt chọn lọc thông tin để đọc và tỉnh táo để sàng lọc thông tin.
Bài viết trước của tôi gồm 3 đoạn cho 3 mục đích khác nhau. Nếu 1 ngày nào đó, điều tương tự như trong đoạn 1 của tôi xảy ra, các bác có lẽ sẽ hiểu ý tôi về vài trò của ATC và ATO. Khi đó, tôi có nên vỗ ngực và nói “như em đã nhận định” không nhỉ? 

P/s: Một vài điều tôi muốn xác nhận lại cùng các bác.
- Tôi không phải broker, cũng không có thời gian và nhu cầu trở thành broker.
- Tôi không mở room, không chia sẻ/nhận định, hay nói về bất kì mã cụ thể nào.
- Tôi viết vì thích. Vì vậy, nếu các bác đọc thấy hay ho/hữu ích, chúng ta cùng thảo luận/chém gió. Ngứa mắt hay không hợp gu các bác, chúng ta cũng không cần tranh cãi. Tôi không có nhu cầu tranh luận, chứng minh đúng sai, vì điều này không mang lại điều gì tích cực cho cả 2 ta. 