BUY OR SELL IN MAY

“Sell in May and go away” (tạm dịch: b&#225;n hết v&#224;o th&#225;ng năm v&#224; đi xa) l&#224; một c&#226;u ngạn ngữ rất nổi tiếng trong giới đầu tư chứng kho&#225;n thế giới. V&#224; độ tin cậy của c&#226;u ngạn ngữ n&#224;y được bổ trợ bởi hiệu suất hoạt động k&#233;m hiệu quả trong qu&#225; khứ của c&#225;c cổ phiếu trong khoảng thời gian từ th&#225;ng 5 đến th&#225;ng 10 tại một số thị trường chứng kho&#225;n lớn tr&#234;n thế giới. 

Khi tham gia v&#224;o thị trường chứng kho&#225;n, c&#225;c nh&#224; đầu tư sẽ lu&#244;n c&#243; một thứ gọi l&#224; “Sự k&#236; vọng”. Khi đ&#227; c&#243; k&#236; vọng về sự tăng gi&#225; của cổ phiếu, nh&#224; đầu tư c&#243; thể sẵn s&#224;ng mua v&#224; nắm giữ cổ phiếu trong một khoảng thời gian d&#224;i. Tuy nhi&#234;n khi sự k&#236; vọng n&#224;y mất đi bởi một v&#224;i c&#225;c yếu tố b&#234;n ngo&#224;i, v&#237; dụ từ c&#226;u ngạn ngữ ph&#237;a tr&#234;n th&#236; niềm tin l&#250;c n&#224;y của họ sẽ phần n&#224;o đ&#243; bị ảnh hưởng v&#224; lung lay. Điều n&#224;y dẫn tới việc nhiều nh&#224; đầu tư b&#225;n ra cổ phiếu, ngừng giao dịch, thanh khoản sụt giảm v&#224; d&#242;ng tiền bị r&#250;t ra khỏi thị trường chứng kho&#225;n.

VẬY LIỆU ĐIỀU N&#192;Y C&#211; Đ&#218;NG VỚI THỊ TRƯỜNG CHỨNG KHO&#193;N VIỆT NAM HAY KH&#212;NG?
Theo thống k&#234; 10 năm gần nhất, mặc d&#249; chịu &#225;p lực Sell in May của th&#225;ng 5, xu hướng tăng điểm của VNIndex vẫn chiếm ưu thế (chỉ trừ 2 năm downtrend mạnh 2018 v&#224; 2022). Do đ&#243; c&#243; thể thấy, hầu như thị trường chứng kho&#225;n Việt Nam kh&#244;ng bị ảnh hưởng qu&#225; nhiều bởi hiệu ứng Sell in May, thậm ch&#237; c&#242;n c&#243; xu hướng đi ngược lại. 

C&#249;ng với đ&#243; trong 2023, theo quan điểm c&#225; nh&#226;n của m&#236;nh, thị trường cũng sẽ tiếp tục kh&#244;ng bị ảnh hưởng bởi hiệu ứng tr&#234;n bởi c&#225;c l&#237; do sau đ&#226;y:
* Từ quốc tế: 
- Ch&#237;nh s&#225;ch của FED: V&#224;o cuộc họp ng&#224;y 3/5 của FED (ng&#226;n h&#224;ng trung ương Mỹ) vừa rồi, cơ quan n&#224;y tiếp tục tăng l&#227;i suất cơ bản nhưng theo c&#225;c chuy&#234;n gia dự b&#225;o, đ&#226;y c&#243; thể sẽ l&#224; lần cuối cuối c&#249;ng tăng l&#227;i suất v&#224; bắt đầu v&#224;o một chu k&#236; mới trong việc giữ nguy&#234;n hoặc giảm l&#227;i suất. C&#249;ng với đ&#243; l&#224; việc thị trường kh&#244;ng c&#242;n phản &#225;nh qu&#225; mạnh trước th&#244;ng tin từ FED nữa, gần như cũng đang c&#243; sự lệch pha giữa thị trường Mỹ v&#224; Việt Nam n&#234;n nếu FED c&#243; tiếp tục thực hiện c&#225;c biện ph&#225;p tăng l&#227;i suất trong thời gian tới, thị trường cũng sẽ kh&#244;ng c&#242;n phản ứng qu&#225; mạnh như giai đoạn trước đ&#243;.
* Trong nước:
- C&#226;u chuyện giảm l&#227;i suất: Đi trước so với thế giới, l&#227;i suất trong nước cũng đ&#227; bắt đầu hạ nhiệt v&#224; quay đầu giảm. Hiện tại, nhiều ng&#226;n h&#224;ng đ&#227; bắt đầu tiến h&#224;nh giảm l&#227;i suất huy động. Khi l&#227;i suất giảm, d&#242;ng tiền sẽ dần quay trở lại với c&#225;c h&#236;nh thức đầu tư cho lợi nhuận cao hơn, trong đ&#243; c&#243; cổ phiếu. Theo Vndirect, mặc d&#249; khoảng c&#225;ch hiện tại giữa P/E v&#224; l&#227;i suất huy động vẫn chưa thật sự hấp dẫn như giai đoạn th&#225;ng 10 - 11 năm ngo&#225;i để giải ng&#226;n quyết liệt v&#224;o k&#234;nh chứng kho&#225;n, nhưng với kỳ vọng l&#227;i suất huy động c&#243; thể sẽ tiếp tục giảm trong những th&#225;ng tới th&#236; khoảng c&#225;ch c&#243; thể tiếp tục nới rộng th&#234;m
- Gi&#225; cổ phiếu đ&#227; phản &#225;nh th&#244;ng tin xấu: Trong bối cảnh qu&#253; 1/2023, hầu hết c&#225;c doanh nghiệp đều ghi nhận mức sụt giảm trong doanh thu v&#224; lợi nhuận của m&#236;nh so với c&#249;ng k&#236; trước đ&#243;, chỉ c&#243; một v&#224;i doanh nghiệp hiếm hoi giữ được mức tăng trưởng lợi nhuận. V&#224; điều n&#224;y cũng đ&#227; được phản &#225;nh v&#224;o gi&#225; cổ phiếu bằng việc giảm gi&#225; trong nhịp sụt giảm trước đ&#243;. C&#249;ng với đ&#243;, thị trường cũng vận động t&#237;ch cực v&#224; đang nhiều dấu hiệu cho thấy khả năng tạo đ&#225;y quanh v&#249;ng 103x l&#224; rất lớn.
- Sự hỗ trợ bởi c&#225;c ch&#237;nh s&#225;ch của nh&#224; nước: Thị trường đang được hỗ trợ bởi một loạt ch&#237;nh s&#225;ch được ban h&#224;nh gần đ&#226;y như Th&#244;ng tư 02 của Ng&#226;n h&#224;ng Nh&#224; nước hướng dẫn c&#225;c tổ chức t&#237;n dụng cơ cấu lại nợ vay, hay Nghị định 12/2023/NĐ-CP gia hạn nộp thuế thu nhập doanh nghiệp, thuế gi&#225; trị gia tăng gi&#250;p cải thiện t&#226;m l&#253; của NĐT v&#224; d&#242;ng tiền tr&#234;n thị trường chứng kho&#225;n. Nghị định 08/2023/NĐ-CP của Ch&#237;nh phủ về tr&#225;i phiếu doanh nghiệp (TPDN) v&#224; sắp tới l&#224; Th&#244;ng tư 16 sửa đổi sẽ giải quyết điểm nghẽn của thị trường TPDN, giải tỏa nguy cơ gia tăng nợ xấu. Th&#244;ng tư 3/2023 cho ph&#233;p ng&#226;n h&#224;ng được mua lại ngay TPDN sẽ gi&#250;p cải thiện triển vọng tăng trưởng t&#237;n dụng trong năm 2023 khi đầu ra t&#237;n dụng đang gặp nhiều kh&#243; khăn. Ngo&#224;i ra việc t&#237;ch cực giải ng&#226;n đầu tư c&#244;ng cũng sẽ l&#224; điểm s&#225;ng gi&#250;p th&#250;c đẩy kinh tế trong thời gian tới.
- Nhiều cổ phiếu c&#243; c&#226;u chuyện ri&#234;ng: Mặc d&#249; chỉ số chung vẫn ghi nhận mức sụt giảm, tuy nhi&#234;n nếu nh&#236;n s&#226;u hơn v&#224;o từng cổ phiếu, bạn sẽ thấy nhiều nh&#243;m ng&#224;nh vẫn duy tr&#236; mức tăng tốt, nhiều cổ phiếu thậm ch&#237; vượt dỉnh. Việc vẫn c&#243; c&#225;c nh&#243;m ng&#224;nh duy tr&#236; được d&#242;ng tiền tr&#234;n thị trường v&#224; c&#243; sự lu&#226;n chuyển với nhau th&#236; sẽ gi&#250;p thị trường nhanh ch&#243;ng hồi phục v&#224; tăng trưởng trở lại. 


BUY OR SELL IN MAY

“Sell in May and go away” (tạm dịch: bán hết vào tháng năm và đi xa) là một câu ngạn ngữ rất nổi tiếng trong giới đầu tư chứng khoán thế giới. Và độ tin cậy của câu ngạn ngữ này được bổ trợ bởi hiệu suất hoạt động kém hiệu quả trong quá khứ của các cổ phiếu trong khoảng thời gian từ tháng 5 đến tháng 10 tại một số thị trường chứng khoán lớn trên thế giới. 

Khi tham gia vào thị trường chứng khoán, các nhà đầu tư sẽ luôn có một thứ gọi là “Sự kì vọng”. Khi đã có kì vọng về sự tăng giá của cổ phiếu, nhà đầu tư có thể sẵn sàng mua và nắm giữ cổ phiếu trong một khoảng thời gian dài. Tuy nhiên khi sự kì vọng này mất đi bởi một vài các yếu tố bên ngoài, ví dụ từ câu ngạn ngữ phía trên thì niềm tin lúc này của họ sẽ phần nào đó bị ảnh hưởng và lung lay. Điều này dẫn tới việc nhiều nhà đầu tư bán ra cổ phiếu, ngừng giao dịch, thanh khoản sụt giảm và dòng tiền bị rút ra khỏi thị trường chứng khoán.

VẬY LIỆU ĐIỀU NÀY CÓ ĐÚNG VỚI THỊ TRƯỜNG CHỨNG KHOÁN VIỆT NAM HAY KHÔNG?
Theo thống kê 10 năm gần nhất, mặc dù chịu áp lực Sell in May của tháng 5, xu hướng tăng điểm của VNIndex vẫn chiếm ưu thế (chỉ trừ 2 năm downtrend mạnh 2018 và 2022). Do đó có thể thấy, hầu như thị trường chứng khoán Việt Nam không bị ảnh hưởng quá nhiều bởi hiệu ứng Sell in May, thậm chí còn có xu hướng đi ngược lại. 

Cùng với đó trong 2023, theo quan điểm cá nhân của mình, thị trường cũng sẽ tiếp tục không bị ảnh hưởng bởi hiệu ứng trên bởi các lí do sau đây:
* Từ quốc tế: 
- Chính sách của FED: Vào cuộc họp ngày 3/5 của FED (ngân hàng trung ương Mỹ) vừa rồi, cơ quan này tiếp tục tăng lãi suất cơ bản nhưng theo các chuyên gia dự báo, đây có thể sẽ là lần cuối cuối cùng tăng lãi suất và bắt đầu vào một chu kì mới trong việc giữ nguyên hoặc giảm lãi suất. Cùng với đó là việc thị trường không còn phản ánh quá mạnh trước thông tin từ FED nữa, gần như cũng đang có sự lệch pha giữa thị trường Mỹ và Việt Nam nên nếu FED có tiếp tục thực hiện các biện pháp tăng lãi suất trong thời gian tới, thị trường cũng sẽ không còn phản ứng quá mạnh như giai đoạn trước đó.
* Trong nước:
- Câu chuyện giảm lãi suất: Đi trước so với thế giới, lãi suất trong nước cũng đã bắt đầu hạ nhiệt và quay đầu giảm. Hiện tại, nhiều ngân hàng đã bắt đầu tiến hành giảm lãi suất huy động. Khi lãi suất giảm, dòng tiền sẽ dần quay trở lại với các hình thức đầu tư cho lợi nhuận cao hơn, trong đó có cổ phiếu. Theo Vndirect, mặc dù khoảng cách hiện tại giữa P/E và lãi suất huy động vẫn chưa thật sự hấp dẫn như giai đoạn tháng 10 - 11 năm ngoái để giải ngân quyết liệt vào kênh chứng khoán, nhưng với kỳ vọng lãi suất huy động có thể sẽ tiếp tục giảm trong những tháng tới thì khoảng cách có thể tiếp tục nới rộng thêm
- Giá cổ phiếu đã phản ánh thông tin xấu: Trong bối cảnh quý 1/2023, hầu hết các doanh nghiệp đều ghi nhận mức sụt giảm trong doanh thu và lợi nhuận của mình so với cùng kì trước đó, chỉ có một vài doanh nghiệp hiếm hoi giữ được mức tăng trưởng lợi nhuận. Và điều này cũng đã được phản ánh vào giá cổ phiếu bằng việc giảm giá trong nhịp sụt giảm trước đó. Cùng với đó, thị trường cũng vận động tích cực và đang nhiều dấu hiệu cho thấy khả năng tạo đáy quanh vùng 103x là rất lớn.
- Sự hỗ trợ bởi các chính sách của nhà nước: Thị trường đang được hỗ trợ bởi một loạt chính sách được ban hành gần đây như Thông tư 02 của Ngân hàng Nhà nước hướng dẫn các tổ chức tín dụng cơ cấu lại nợ vay, hay Nghị định 12/2023/NĐ-CP gia hạn nộp thuế thu nhập doanh nghiệp, thuế giá trị gia tăng giúp cải thiện tâm lý của NĐT và dòng tiền trên thị trường chứng khoán. Nghị định 08/2023/NĐ-CP của Chính phủ về trái phiếu doanh nghiệp (TPDN) và sắp tới là Thông tư 16 sửa đổi sẽ giải quyết điểm nghẽn của thị trường TPDN, giải tỏa nguy cơ gia tăng nợ xấu. Thông tư 3/2023 cho phép ngân hàng được mua lại ngay TPDN sẽ giúp cải thiện triển vọng tăng trưởng tín dụng trong năm 2023 khi đầu ra tín dụng đang gặp nhiều khó khăn. Ngoài ra việc tích cực giải ngân đầu tư công cũng sẽ là điểm sáng giúp thúc đẩy kinh tế trong thời gian tới.
- Nhiều cổ phiếu có câu chuyện riêng: Mặc dù chỉ số chung vẫn ghi nhận mức sụt giảm, tuy nhiên nếu nhìn sâu hơn vào từng cổ phiếu, bạn sẽ thấy nhiều nhóm ngành vẫn duy trì mức tăng tốt, nhiều cổ phiếu thậm chí vượt dỉnh. Việc vẫn có các nhóm ngành duy trì được dòng tiền trên thị trường và có sự luân chuyển với nhau thì sẽ giúp thị trường nhanh chóng hồi phục và tăng trưởng trở lại. 
