Anatoly Yakovenko, đồng sáng lập Solana, đã khơi mào một cuộc tranh luận mới về khả năng mở rộng của blockchain bằng cách bác bỏ sự cần thiết của các giải pháp Layer-2 (L2).
Điều này góp phần vào cuộc thảo luận lớn hơn về các mạng L2, với sự chú ý của các nhà lãnh đạo quan trọng trong ngành.
<h2 class="bic-gutenberg-heading wp-heading wp-block-heading" id="h-solana-founder-says-there-s-no-reason-to-build-l2">Người sáng lập Solana nói không có lý do để xây dựng L2</h2>

Yakovenko đã phản hồi lại tuyên bố của nhà phát triển Ethereum rip.eth rằng L2 vốn dĩ nhanh hơn, rẻ hơn và an toàn hơn so với các blockchain Layer-1 (L1). Họ lập luận rằng L2 tránh được chi phí cao và rủi ro đồng thuận của việc duy trì một L1 hoàn chỉnh.
Trích dẫn ví dụ về Eclipse, <a href="https://beincrypto.com/learn/solana-projects" target="_blank" rel="noreferrer noopener">một Solana Virtual Machine</a> (SVM)-dựa trên L2 sử dụng Ethereum để bảo mật, rip.eth cho rằng L2 có thể mang lại điều tốt nhất của cả hai thế giới: tốc độ của Solana kết hợp với bảo mật phi tập trung của Ethereum.
Tuy nhiên, Yakovenko đã bác bỏ điều này, khẳng định rằng L1 của Solana đã cung cấp đủ khả năng mở rộng mà không cần đến L2. Giám đốc điều hành Solana phản bác, cho rằng L1 có thể đạt được những hiệu quả đó mà không cần đến sự phức tạp của L2.
<blockquote class="max-w-xl text-4.5 border-l-2 border-blue-600 pl-11 mb-9 select-all [&#038;_p]:!mb-0 wp-block-quote is-layout-flow wp-block-quote-is-layout-flow">
“Không có lý do gì để xây dựng một L2. L1 có thể nhanh hơn, rẻ hơn và an toàn hơn,” Yakovenko <a href="https://x.com/aeyakovenko/status/1903854829480583607" target="_blank" rel="noreferrer noopener nofollow">phát biểu</a>.  
</blockquote>

Ông chỉ ra rằng L2 phải đối mặt với những đánh đổi do phụ thuộc vào ngăn xếp dữ liệu của L1, bằng chứng gian lận và nâng cấp multisigs. Theo ông, tất cả những điều này đều giới thiệu thêm các mối lo ngại về bảo mật.
Cuộc trò chuyện nhanh chóng mở rộng ra ngoài <a href="https://beincrypto.com/learn/layer-1-vs-layer-2" target="_blank" rel="noreferrer noopener">hiệu quả của L1 so với L2</a>. Một người dùng, Marty McFly, đã nêu lên lo ngại về khả năng mở rộng của blockchain, <a href="https://x.com/cryptofrog08/status/1903855953184739821" target="_blank" rel="noreferrer noopener nofollow">đặt câu hỏi</a> về điều gì sẽ xảy ra khi lượng dữ liệu lưu trữ trên chuỗi tăng lên theo cấp số nhân.
Yakovenko <a href="https://x.com/aeyakovenko/status/1903856368668619147" target="_blank" rel="noreferrer noopener nofollow">phản hồi</a> rằng Solana hiện tạo ra khoảng 80 terabyte dữ liệu mỗi năm. Ông nói rằng điều này tương đối nhỏ trong bối cảnh kinh doanh nhưng lớn đối với lưu trữ cá nhân. Alan, một người ủng hộ phi tập trung, đã đặt câu hỏi về cách tiếp cận của Solana trong việc quản lý lưu trữ không sử dụng, vì cơ chế thuê trạng thái của nó không hoạt động.
<blockquote class="max-w-xl text-4.5 border-l-2 border-blue-600 pl-11 mb-9 select-all [&#038;_p]:!mb-0 wp-block-quote is-layout-flow wp-block-quote-is-layout-flow">
“Kế hoạch của Solana để giảm tải lưu trữ không sử dụng là gì khi cơ chế thuê trạng thái hiện tại không được bật,” <a href="https://x.com/0xalank/status/1903857346327019683" target="_blank" rel="noreferrer noopener nofollow">Alan đặt câu hỏi</a>.
</blockquote>

Yakovenko <a href="https://x.com/aeyakovenko/status/1903858524825985103" target="_blank" rel="noreferrer noopener nofollow">làm rõ</a> rằng sổ cái của Solana sẽ được lưu trữ trên các giải pháp phi tập trung như <a href="https://beincrypto.com/learn/filecoin-price-prediction" target="_blank" rel="noreferrer noopener">Filecoin (FIL)</a>. Ông chỉ ra rằng việc giảm tải dữ liệu blockchain lịch sử cho các nhà cung cấp lưu trữ bên ngoài là một phần trong kế hoạch dài hạn của Solana.
<h2 class="bic-gutenberg-heading wp-heading wp-block-heading" id="h-shifting-trends-in-layer-2-adoption">Xu hướng thay đổi trong việc chấp nhận Layer-2</h2>

Lập luận của Yakovenko chống lại L2 xuất hiện vào thời điểm Ethereum đang trải qua những thay đổi đáng kể trong mô hình phí giao dịch của mình. BeInCrypto đã báo cáo <a href="https://vn.beincrypto.com/ethereum-transaction-fee-decline/" target="_blank" rel="noreferrer noopener">sự giảm phí giao dịch của Ethereum</a>, cho thấy rằng việc áp dụng L2 đã giúp giảm chi phí cho người dùng. Xu hướng này thách thức quan niệm rằng chỉ riêng các blockchain L1 có thể đáp ứng tất cả các nhu cầu mở rộng mà không cần <a href="https://beincrypto.com/learn/layer-2-scaling-solutions" target="_blank" rel="noreferrer noopener">cải tiến L2</a>.
Ngoài ra, người sáng lập Binance, <a href="https://beincrypto.com/learn/changpeng-zhao-guide" target="_blank" rel="noopener">Changpeng Zhao,</a> gần đây đã khơi mào một cuộc tranh luận về việc liệu <a href="https://vn.beincrypto.com/ai-layer1-vs-layer2-cz-debate/" target="_blank" rel="noopener">các dự án trí tuệ nhân tạo (AI) nên được xây dựng trên các giải pháp L1 hay L2</a>. Cuộc thảo luận này phản ánh lập luận của Yakovenko và rip.eth, làm nổi bật sự chia rẽ trong ngành về nơi các ứng dụng AI dựa trên blockchain trong tương lai nên tồn tại.
Trong khi đó, đồng sáng lập Ethereum <a href="https://beincrypto.com/learn/vitalik-buterin-guide" target="_blank" rel="noreferrer noopener">Vitalik Buterin</a> gần đây đã cân nhắc về tính bền vững của L2. Sáu tháng trước, ông dự đoán rằng <a href="https://vn.beincrypto.com/vitalik-buterin-mot-so-layer-2-chet/" target="_blank" rel="noreferrer noopener">một số mạng L2 sẽ thất bại</a>, nhấn mạnh rằng nhiều dự án không bền vững do hạn chế về kinh tế và bảo mật.
Tuy nhiên, chỉ hai tháng trước, Buterin đã vạch ra một <a href="https://beincrypto.com/vitalik-buterin-to-scale-ethereums-l1-and-l2/" target="_blank" rel="noreferrer noopener">lộ trình để mở rộng các giao thức L1 và L2 của Ethereum vào năm 2025</a>, thừa nhận rằng cả hai lớp sẽ đóng góp vào sự phát triển của nó.
<blockquote class="max-w-xl text-4.5 border-l-2 border-blue-600 pl-11 mb-9 select-all [&#038;_p]:!mb-0 wp-block-quote is-layout-flow wp-block-quote-is-layout-flow">
“Chúng ta cần tiếp tục xây dựng các thuộc tính kỹ thuật và xã hội, và tiện ích của Ethereum,” Buterin <a href="https://vitalik.eth.limo/general/2025/01/23/l1l2future.html" target="_blank" rel="noreferrer noopener nofollow">viết</a>.
</blockquote>

Lập trường kiên định của Yakovenko chống lại L2 làm nổi bật sự khác biệt ngày càng tăng trong các chiến lược mở rộng blockchain. Trong khi Solana hướng tới việc đẩy khả năng mở rộng của L1 đến giới hạn của nó, Ethereum tiếp tục phát triển cả giải pháp L1 và L2 để đạt được một cách tiếp cận cân bằng.

Anatoly Yakovenko phản bác những người ủng hộ Layer-2, khẳng định L1 của Solana là đủ