CHỜ ĐỢI C&#218; H&#205;CH 25/9
V&#236; sao TP.HCM nhiều năm kh&#244;ng t&#237;nh thuế đất cho LSG?
	1.	Căn nguy&#234;n ph&#225;p l&#253; phức tạp:
LSG nhận đất từ quyết định 3357/QĐ-UBND ng&#224;y 01/7/2016 của UBND TP.HCM. Tuy nhi&#234;n, thời điểm EVN tho&#225;i vốn 2014, doanh nghiệp chưa nộp nghĩa vụ t&#224;i ch&#237;nh n&#234;n kh&#244;ng được t&#237;nh gi&#225; trị quyền sử dụng đất v&#224;o gi&#225; trị doanh nghiệp. Khi chuyển sang Sovico, vấn đề “nghĩa vụ t&#224;i ch&#237;nh phải t&#237;nh theo mốc n&#224;o” trở th&#224;nh điểm nghẽn: 2014, 2016 hay hiện tại.
	2.	Chồng ch&#233;o luật:

	•	Luật Đất đai 2003 &amp; 2013: nghĩa vụ ph&#225;t sinh khi c&#243; quyết định giao đất.
	•	Nghị định 59/2011 v&#224; NĐ 71/2013: kh&#244;ng đưa đất chưa nộp nghĩa vụ v&#224;o gi&#225; trị doanh nghiệp khi tho&#225;i vốn.
	•	Luật Đất đai 2024 v&#224; c&#225;c cơ chế đặc th&#249; (NQ 98/2023, NQ 170/2024) lại bổ sung c&#225;c quy định mới về t&#237;nh nghĩa vụ t&#224;i ch&#237;nh.
&#128073; C&#225;c thế hệ luật kh&#225;c nhau khiến TP.HCM lo ngại nếu k&#253; x&#225;c định gi&#225; đất sẽ bị soi l&#224; &#225;p sai luật hoặc l&#224;m thất tho&#225;t NSNN.

	3.	&#193;p lực tr&#225;ch nhiệm h&#236;nh sự:
Nhiều vụ &#225;n đất đai lớn tại TP.HCM (Thủ Thi&#234;m, 8-12 L&#234; Duẩn, 15 Thi S&#225;ch…) khiến l&#227;nh đạo UBND nhiệm kỳ sau e ngại. Nếu định gi&#225; thấp hơn gi&#225; thị trường hoặc chọn sai mốc thời điểm, c&#225;n bộ k&#253; duyệt c&#243; thể bị quy kết “g&#226;y thất tho&#225;t t&#224;i sản Nh&#224; nước”.
	4.	Thanh tra đ&#227; v&#224;o cuộc nhưng bỏ ngỏ:
Thanh tra TP.HCM trước đ&#226;y đ&#227; kiểm tra dự &#225;n LSG. Tuy nhi&#234;n, kết luận kh&#244;ng n&#234;u r&#245; nghĩa vụ t&#224;i ch&#237;nh cụ thể, chỉ dừng lại ở việc “do vướng mắc cơ chế, cần xin &#253; kiến cấp tr&#234;n”. Việc “kết luận nửa vời” n&#224;y vừa cho thấy c&#243; gi&#225;m s&#225;t, vừa để lại khoảng trống ph&#225;p l&#253; khiến c&#225;c đời l&#227;nh đạo tiếp theo c&#224;ng kh&#244;ng d&#225;m quyết.
	5.	Doanh nghiệp nhiều lần kiến nghị nhưng bất th&#224;nh:
LSG đ&#227; tạm ứng 256 tỷ đồng tiền SDĐ v&#224; chuẩn bị th&#234;m 900 tỷ đồng để nộp bổ sung. Tuy nhi&#234;n, UBND TP.HCM kh&#244;ng d&#225;m k&#253; hồ sơ thẩm định gi&#225; để ra quyết định thu ch&#237;nh thức. Vấn đề kh&#244;ng phải doanh nghiệp thiếu tiền, m&#224; l&#224; ch&#237;nh quyền sợ sai cơ chế.
	6.	Nguy cơ lợi &#237;ch nh&#243;m trong qu&#225; tr&#236;nh tho&#225;i vốn EVN :
Một số &#253; kiến cho rằng gi&#225; đất chưa t&#237;nh trong tho&#225;i vốn 2014 đ&#227; tạo lợi thế lớn cho nh&#224; đầu tư sau n&#224;y. V&#236; vậy, nếu UBND TP.HCM vội t&#237;nh nghĩa vụ t&#224;i ch&#237;nh theo gi&#225; thấp (2016), dễ bị xem l&#224; “hợp thức h&#243;a ưu &#225;i”, c&#242;n nếu t&#237;nh theo gi&#225; cao (hiện tại) lại g&#226;y bế tắc cho doanh nghiệp.
	7.	T&#243;m lại:
Trong bối cảnh ph&#225;p luật chồng ch&#233;o, tiền lệ xử l&#253; c&#225;n bộ nghi&#234;m khắc, v&#224; nghi ngờ lợi &#237;ch nh&#243;m, TP.HCM chọn giải ph&#225;p an to&#224;n l&#224; “để treo”. Việc thanh tra c&#243; nhưng kết luận bỏ ngỏ ch&#237;nh l&#224; biểu hiện của sự “kh&#244;ng mạnh dạn quyết liệt”. Hệ quả l&#224; dự &#225;n bị treo gần 10 năm, doanh nghiệp kh&#244;ng thể ho&#224;n tất nghĩa vụ t&#224;i ch&#237;nh, cũng kh&#244;ng thể triển khai b&#225;n h&#224;ng.

⸻

&#128073; Đ&#226;y ch&#237;nh l&#224; v&#242;ng luẩn quẩn: DN sẵn s&#224;ng nộp – TP kh&#244;ng d&#225;m k&#253; – Thanh tra kh&#244;ng d&#225;m kết luận dứt kho&#225;t. C&#225;ch th&#225;o gỡ hiện nay chỉ c&#243; thể đến từ kết luận của TTCP v&#224; hướng dẫn của Ch&#237;nh phủ/Quốc hội để “giải tỏa &#225;p lực tr&#225;ch nhiệm” cho TP.HCM.

CHỜ ĐỢI CÚ HÍCH 25/9
Vì sao TP.HCM nhiều năm không tính thuế đất cho LSG?
	1.	Căn nguyên pháp lý phức tạp:
LSG nhận đất từ quyết định 3357/QĐ-UBND ngày 01/7/2016 của UBND TP.HCM. Tuy nhiên, thời điểm EVN thoái vốn 2014, doanh nghiệp chưa nộp nghĩa vụ tài chính nên không được tính giá trị quyền sử dụng đất vào giá trị doanh nghiệp. Khi chuyển sang Sovico, vấn đề “nghĩa vụ tài chính phải tính theo mốc nào” trở thành điểm nghẽn: 2014, 2016 hay hiện tại.
	2.	Chồng chéo luật:

	•	Luật Đất đai 2003 & 2013: nghĩa vụ phát sinh khi có quyết định giao đất.
	•	Nghị định 59/2011 và NĐ 71/2013: không đưa đất chưa nộp nghĩa vụ vào giá trị doanh nghiệp khi thoái vốn.
	•	Luật Đất đai 2024 và các cơ chế đặc thù (NQ 98/2023, NQ 170/2024) lại bổ sung các quy định mới về tính nghĩa vụ tài chính.
👉 Các thế hệ luật khác nhau khiến TP.HCM lo ngại nếu ký xác định giá đất sẽ bị soi là áp sai luật hoặc làm thất thoát NSNN.

	3.	Áp lực trách nhiệm hình sự:
Nhiều vụ án đất đai lớn tại TP.HCM (Thủ Thiêm, 8-12 Lê Duẩn, 15 Thi Sách…) khiến lãnh đạo UBND nhiệm kỳ sau e ngại. Nếu định giá thấp hơn giá thị trường hoặc chọn sai mốc thời điểm, cán bộ ký duyệt có thể bị quy kết “gây thất thoát tài sản Nhà nước”.
	4.	Thanh tra đã vào cuộc nhưng bỏ ngỏ:
Thanh tra TP.HCM trước đây đã kiểm tra dự án LSG. Tuy nhiên, kết luận không nêu rõ nghĩa vụ tài chính cụ thể, chỉ dừng lại ở việc “do vướng mắc cơ chế, cần xin ý kiến cấp trên”. Việc “kết luận nửa vời” này vừa cho thấy có giám sát, vừa để lại khoảng trống pháp lý khiến các đời lãnh đạo tiếp theo càng không dám quyết.
	5.	Doanh nghiệp nhiều lần kiến nghị nhưng bất thành:
LSG đã tạm ứng 256 tỷ đồng tiền SDĐ và chuẩn bị thêm 900 tỷ đồng để nộp bổ sung. Tuy nhiên, UBND TP.HCM không dám ký hồ sơ thẩm định giá để ra quyết định thu chính thức. Vấn đề không phải doanh nghiệp thiếu tiền, mà là chính quyền sợ sai cơ chế.
	6.	Nguy cơ lợi ích nhóm trong quá trình thoái vốn EVN :
Một số ý kiến cho rằng giá đất chưa tính trong thoái vốn 2014 đã tạo lợi thế lớn cho nhà đầu tư sau này. Vì vậy, nếu UBND TP.HCM vội tính nghĩa vụ tài chính theo giá thấp (2016), dễ bị xem là “hợp thức hóa ưu ái”, còn nếu tính theo giá cao (hiện tại) lại gây bế tắc cho doanh nghiệp.
	7.	Tóm lại:
Trong bối cảnh pháp luật chồng chéo, tiền lệ xử lý cán bộ nghiêm khắc, và nghi ngờ lợi ích nhóm, TP.HCM chọn giải pháp an toàn là “để treo”. Việc thanh tra có nhưng kết luận bỏ ngỏ chính là biểu hiện của sự “không mạnh dạn quyết liệt”. Hệ quả là dự án bị treo gần 10 năm, doanh nghiệp không thể hoàn tất nghĩa vụ tài chính, cũng không thể triển khai bán hàng.

⸻

👉 Đây chính là vòng luẩn quẩn: DN sẵn sàng nộp – TP không dám ký – Thanh tra không dám kết luận dứt khoát. Cách tháo gỡ hiện nay chỉ có thể đến từ kết luận của TTCP và hướng dẫn của Chính phủ/Quốc hội để “giải tỏa áp lực trách nhiệm” cho TP.HCM.

Hieu Vu

Hihi