7/11/2025

Sau phi&#234;n h&#244;m nay nếu hỏi 10 nh&#224; đầu tư khả năng tới hơn 7 sẽ trả lời l&#224; xấu, chưa thấy đ&#225;y. Pha giảm nhanh &#237;t ph&#250;t cuối phi&#234;n t&#244;i quan s&#225;t thấy c&#243; dấu hiệu b&#225;n hoảng loạn ở 1 v&#224;i m&#227;. Thị trường đoạn n&#224;y l&#224; v&#237; dụ r&#245; r&#224;ng nhất cho ảnh hưởng của t&#226;m l&#253; l&#234;n h&#224;nh vi nh&#224; đầu tư. Nh&#224; đầu tư xứ ta rất chăm chỉ học hỏi v&#224; r&#232;n luyện ph&#226;n t&#237;ch kĩ thuật. Họ giỏi kh&#244;ng k&#233;m g&#236; nh&#224; đầu tư Mỹ khi &#225;p dụng m&#244; h&#236;nh, s&#243;ng, đồ thị....Nhưng quan s&#225;t của t&#244;i, kh&#244;ng nhiều nh&#224; đầu tư tập trung r&#232;n luyện t&#226;m l&#253;. Ở thị trường như vờ ni, t&#226;m l&#253; lại chi phối đ&#244;i l&#250;c trội hơn hẳn kĩ thuật. Nh&#224; đầu tư biết l&#224; m&#227; cạn vol, c&#225;c chỉ b&#225;o RSI qu&#225; b&#225;n, số m&#227; giảm hoảng loạn kh&#244;ng c&#242;n nhiều...nhưng trong khoảnh khắc kh&#244;ng kiềm chế được cảm x&#250;c, họ vẫn nhấn n&#250;t b&#225;n....

Sau phi&#234;n h&#244;m nay, quan điểm của t&#244;i l&#224; ch&#250;ng ta đang tiến rất s&#225;t tới v&#249;ng đ&#225;y trung hạn. Để mở ra 1 s&#243;ng mới. S&#243;ng mới chưa thể n&#243;i được l&#224; nhỏ hay to, nhưng n&#243; sẽ l&#224; 1 s&#243;ng mới đi l&#234;n từ đ&#225;y trung hạn. Khi kh&#244;ng c&#242;n nh&#224; đầu tư n&#224;o nhắc đến bắt đ&#225;y, kh&#244;ng ai c&#242;n h&#224;o hứng, cảm x&#250;c kh&#244; kiệt...th&#236; đ&#243; l&#224; l&#250;c nhịp chậm lại v&#224; tạo room cho thị trường ổn định trở lại.

Mấy th&#225;ng trước t&#244;i c&#243; n&#243;i c&#225;c bạn sẽ viết 1 series s&#225;ch về chứng kho&#225;n, chia sẻ trải nghiệm c&#249;ng c&#225;c nghi&#234;n cứu nhiều năm về vni. Đoạn tt giảm vừa rồi l&#224; cảm hứng để t&#244;i ho&#224;n th&#224;nh quyển 1 với tựa đề: Thị trường l&#224; tấm gương. Quyển 1 chỉ d&#224;nh ri&#234;ng n&#243;i về nghi&#234;n cứu t&#226;m l&#253; tr&#234;n vni, v&#224; c&#225;ch r&#232;n t&#226;m l&#253; 1 c&#225;ch khoa học nhất. S&#225;ch đang ở kh&#226;u xuất bản c&#243; thể ra mắt 2 th&#225;ng tới. Rất mong được giao lưu với c&#225;c nh&#224; đầu tư xa gần để ta c&#249;ng nhau học tập v&#224; trưởng th&#224;nh hơn.

Xin tr&#237;ch 1 đoạn trong quyển s&#225;ch m&#224; t&#244;i nghĩ đ&#250;ng trong đoạn hiện tại: 

2. Kỹ thuật v&#224; t&#226;m l&#253; - hai mặt của một đồng xu
Trong đầu tư, kỹ thuật giống như b&#225;nh l&#225;i, c&#242;n t&#226;m l&#253; l&#224; b&#224;n tay điều khiển b&#225;nh l&#225;i ấy. Kh&#244;ng c&#243; kỹ thuật, con thuyền kh&#244;ng c&#243; hướng. Nhưng nếu b&#224;n tay run rẩy, b&#225;nh l&#225;i cũng v&#244; dụng. Ph&#226;n t&#237;ch kỹ thuật gi&#250;p bạn biết khi n&#224;o n&#234;n mua hay b&#225;n, nhưng chỉ t&#226;m l&#253; vững v&#224;ng mới gi&#250;p bạn thực sự l&#224;m được điều đ&#243;.

Nhiều nh&#224; đầu tư giỏi kỹ thuật nhưng vẫn thất bại v&#236; họ qu&#234;n rằng thị trường kh&#244;ng chỉ l&#224; biểu đồ, m&#224; l&#224; con người. M&#224; con người th&#236; phi logic. Cảm x&#250;c chi phối quyết định nhanh hơn l&#253; tr&#237;. Những chỉ b&#225;o kỹ thuật, d&#249; tinh vi đến đ&#226;u, cũng kh&#244;ng thể dự đo&#225;n được nỗi sợ của h&#224;ng triệu người khi gi&#225; giảm, hay l&#242;ng tham của họ khi thị trường tăng n&#243;ng.

Daniel Kahneman - người đoạt giải Nobel Kinh tế với c&#244;ng tr&#236;nh về h&#224;nh vi ra quyết định - từng n&#243;i rằng con người kh&#244;ng phải sinh vật l&#253; tr&#237;, m&#224; l&#224; sinh vật t&#236;m c&#225;ch hợp l&#253; h&#243;a cảm x&#250;c của m&#236;nh.[1] Trong đầu tư, điều n&#224;y thể hiện rất r&#245;: ngay cả khi nh&#224; đầu tư c&#243; đầy đủ dữ kiện, họ vẫn dễ ra quyết định sai chỉ v&#236; cảm x&#250;c ngắn hạn.
Một người c&#243; thể hiểu hết c&#225;c m&#244; h&#236;nh nến, nhưng khi t&#224;i khoản giảm 10%, anh ta sẽ hoảng. Khi gi&#225; tăng 20%, anh ta sẽ thấy m&#236;nh thi&#234;n t&#224;i. Cả hai cảm x&#250;c ấy đều nguy hiểm hơn bất kỳ t&#237;n hiệu kỹ thuật n&#224;o. Kỹ thuật dạy bạn khi n&#224;o n&#234;n h&#224;nh động; t&#226;m l&#253; dạy bạn khi n&#224;o n&#234;n dừng lại.&quot;

7/11/2025

Sau phiên hôm nay nếu hỏi 10 nhà đầu tư khả năng tới hơn 7 sẽ trả lời là xấu, chưa thấy đáy. Pha giảm nhanh ít phút cuối phiên tôi quan sát thấy có dấu hiệu bán hoảng loạn ở 1 vài mã. Thị trường đoạn này là ví dụ rõ ràng nhất cho ảnh hưởng của tâm lý lên hành vi nhà đầu tư. Nhà đầu tư xứ ta rất chăm chỉ học hỏi và rèn luyện phân tích kĩ thuật. Họ giỏi không kém gì nhà đầu tư Mỹ khi áp dụng mô hình, sóng, đồ thị....Nhưng quan sát của tôi, không nhiều nhà đầu tư tập trung rèn luyện tâm lý. Ở thị trường như vờ ni, tâm lý lại chi phối đôi lúc trội hơn hẳn kĩ thuật. Nhà đầu tư biết là mã cạn vol, các chỉ báo RSI quá bán, số mã giảm hoảng loạn không còn nhiều...nhưng trong khoảnh khắc không kiềm chế được cảm xúc, họ vẫn nhấn nút bán....

Sau phiên hôm nay, quan điểm của tôi là chúng ta đang tiến rất sát tới vùng đáy trung hạn. Để mở ra 1 sóng mới. Sóng mới chưa thể nói được là nhỏ hay to, nhưng nó sẽ là 1 sóng mới đi lên từ đáy trung hạn. Khi không còn nhà đầu tư nào nhắc đến bắt đáy, không ai còn hào hứng, cảm xúc khô kiệt...thì đó là lúc nhịp chậm lại và tạo room cho thị trường ổn định trở lại.

Mấy tháng trước tôi có nói các bạn sẽ viết 1 series sách về chứng khoán, chia sẻ trải nghiệm cùng các nghiên cứu nhiều năm về vni. Đoạn tt giảm vừa rồi là cảm hứng để tôi hoàn thành quyển 1 với tựa đề: Thị trường là tấm gương. Quyển 1 chỉ dành riêng nói về nghiên cứu tâm lý trên vni, và cách rèn tâm lý 1 cách khoa học nhất. Sách đang ở khâu xuất bản có thể ra mắt 2 tháng tới. Rất mong được giao lưu với các nhà đầu tư xa gần để ta cùng nhau học tập và trưởng thành hơn.

Xin trích 1 đoạn trong quyển sách mà tôi nghĩ đúng trong đoạn hiện tại: 

2. Kỹ thuật và tâm lý - hai mặt của một đồng xu
Trong đầu tư, kỹ thuật giống như bánh lái, còn tâm lý là bàn tay điều khiển bánh lái ấy. Không có kỹ thuật, con thuyền không có hướng. Nhưng nếu bàn tay run rẩy, bánh lái cũng vô dụng. Phân tích kỹ thuật giúp bạn biết khi nào nên mua hay bán, nhưng chỉ tâm lý vững vàng mới giúp bạn thực sự làm được điều đó.

Nhiều nhà đầu tư giỏi kỹ thuật nhưng vẫn thất bại vì họ quên rằng thị trường không chỉ là biểu đồ, mà là con người. Mà con người thì phi logic. Cảm xúc chi phối quyết định nhanh hơn lý trí. Những chỉ báo kỹ thuật, dù tinh vi đến đâu, cũng không thể dự đoán được nỗi sợ của hàng triệu người khi giá giảm, hay lòng tham của họ khi thị trường tăng nóng.

Daniel Kahneman - người đoạt giải Nobel Kinh tế với công trình về hành vi ra quyết định - từng nói rằng con người không phải sinh vật lý trí, mà là sinh vật tìm cách hợp lý hóa cảm xúc của mình.[1] Trong đầu tư, điều này thể hiện rất rõ: ngay cả khi nhà đầu tư có đầy đủ dữ kiện, họ vẫn dễ ra quyết định sai chỉ vì cảm xúc ngắn hạn.
Một người có thể hiểu hết các mô hình nến, nhưng khi tài khoản giảm 10%, anh ta sẽ hoảng. Khi giá tăng 20%, anh ta sẽ thấy mình thiên tài. Cả hai cảm xúc ấy đều nguy hiểm hơn bất kỳ tín hiệu kỹ thuật nào. Kỹ thuật dạy bạn khi nào nên hành động; tâm lý dạy bạn khi nào nên dừng lại."