Xe xăng hay xe điện ở Estern Lao sạch hơn l&#224; c&#226;u chuyện g&#226;y tranh c&#227;i.

Về cơ bản xe điện kh&#244;ng trực tiếp ph&#225;t thải CO2 nhưng ở xứ Estern Lao điện than chiếm tới gần 60% sản lượng điện. Đ&#226;y l&#224; nguồn ph&#225;t thải lớn nhất nước. Trong ngắn hạn hay trung hạn nếu phải tăng c&#244;ng suất điện để b&#249; v&#224;o phần hụt do xe điện sử dụng th&#236; bắt buộc phải đốt điện than. Do mấy nguy&#234;n nh&#226;n:

- thuỷ điện lu&#244;n duy tr&#236; c&#244;ng suất gần như tối đa, kh&#243; c&#243; thể tăng th&#234;m
- điện t&#225;i tạo như mặt trời kh&#244;ng được đưa qu&#225; nhiều v&#224;o hệ thống. V&#236; ban đ&#234;m kh&#244;ng c&#243; nguồn n&#224;o kịp bật l&#234;n để ph&#225;t b&#249; v&#224;o
- điện kh&#237; LNG v&#224; điện gi&#243; c&#242;n &#237;t v&#224; rất đắt
- điện hạt nh&#226;n phải mất &#237;t nhất 10 năm nữa
Ngo&#224;i ra người d&#226;n c&#243; thỏi quen sạc buổi đ&#234;m sau khi đi l&#224;m về. Ban đ&#234;m điện than g&#225;nh phần lớn do kh&#244;ng c&#243; &#225;nh nắng mặt trời.

Pin lithium chứa nhiều kim loại nặng cũng rất độc hại. Hiện tại r&#225;c thải lithium chưa tới mức cảnh b&#225;o do pin oto đa phần dc t&#225;i chế cắt nhỏ để lắp cho xe m&#225;y điện hay l&#224;m ắc quy. Nhưng chỉ cần dăm năm nữa r&#225;c thải lithium sẽ l&#224; vấn đề lớn. Người d&#226;n Estern Lao chưa c&#243; th&#243;i quen gom r&#225;c ph&#226;n loại r&#225;c. Nếu họ cứ n&#233;m cục pin ra đống r&#225;c sẽ rất nguy hiểm.

Quay lại b&#224;i to&#225;n xe điện c&#243; sạch hơn xăng kh&#244;ng cần t&#237;nh to&#225;n c&#244;ng bằng trong ho&#224;n cảnh cụ thể như vậy. C&#225;c động cơ đốt trong hiện đại ng&#224;y nay tỷ lệ ph&#225;t thải cũng đ&#227; xuống kh&#225; thấp. Nếu kiểm định kh&#237; thải tốt (như đa phần c&#225;c nước ti&#234;n tiến đang l&#224;m) sẽ gi&#250;p giảm ph&#225;t thải đi đ&#225;ng kể m&#224; kh&#244;ng cần ti&#234;u thụ th&#234;m điện năng.

Do vậy ở Estern Lao m&#224; n&#243;i xe điện l&#224; chuyển đổi xanh th&#236; theo c&#244; Trang cũng chưa xanh lắm đ&#226;u. Ở Mỹ Tho Trump đ&#227; quay 180 độ với chiến lược cắt giảm ph&#225;t thải: r&#250;t mỹ khỏi hiệp định chống biến đổi kh&#237; hậu, tăng cường đ&#224;o than đ&#225;, khoan dầu. R&#250;t hỗ trợ xe điện…ở Ch&#226;u &#194;u mặc d&#249; vẫn duy tr&#236; ti&#234;u chuẩn cao, người ta cũng &#237;t b&#224;n đến ph&#225;t thải trong những năm gần đ&#226;y. L&#253; do l&#224; kinh tế to&#224;n cầu đang ở đ&#225;y. Người ta lo ăn lo mặc trước đ&#227; rồi lo sạch sau. Ở đ&#225;y kinh tế chiến tranh bạo loạn cũng xảy ra khắp nơi. Nhiều chưa từng thấy. C&#225;c quốc gia trước đ&#226;y chỉ tranh chấp nay chuyển qua bem nhau lu&#244;n. 

Duy nhất chỉ c&#243; xứ Estern Lao, kinh tế kh&#243; người ta b&#224;n c&#225;ch tận thu v&#224; tăng thuế tăng ph&#237;!

B&#224;i to&#225;n đau đầu nhiều năm gần đ&#226;y l&#224; l&#224;m sao điện ở Estern Lao vừa xanh lại vừa rẻ. Điện than rẻ nhất nhưng &#244; nhiễm nặng. Thuỷ điện rẻ nh&#236; nhưng g&#226;y ngập lụt biến đổi sinh th&#225;i. Điện t&#225;i tạo kh&#244;ng ổn định. Điện gi&#243; điện LNG đắt. Điện hạt nh&#226;n ch&#250;ng ta đ&#227; hơi trễ, b&#226;y giờ t&#225;i khởi động lại phải mất &#237;t nhất cả thập kỷ để c&#243; sp. Muốn trở th&#224;nh trung t&#226;m sx của thế giới như Tầu, Estern Lao cần x2 năng lượng hiện tại v&#224; x2 mạng lưới giao th&#244;ng logistics để đ&#225;p ứng. Về nh&#226;n lực cũng cần x2 tr&#236;nh độ tay nghề v&#224; t&#225;c phong c&#244;ng nghiệp. 

B&#224;i to&#225;n đường sắt Bắc Nam c&#243; thể tốn tới 60 tỷ đ&#244;. Nhưng hiệu quả kinh tế n&#234;n dc c&#226;n nhắc kỹ hơn. V&#236; chỉ c&#243; 1 tuyến đường sắt độc đạo, mỗi tỉnh chỉ được 1 ga. Rất hạn chế tiếp cận cho đa phần d&#226;n cư. Trong khi nếu đầu tư ph&#225;t triển mạng lưới h&#224;ng kh&#244;ng nội tỉnh, việc đi lại sẽ dễ d&#224;ng hơn. Ở ch&#226;u &#194;u khi di chuyển giữa c&#225;c tỉnh người ta th&#237;ch bay v&#236; vừa nhanh vừa rẻ. 

Quy lại vờ ni, c&#243; lẽ tuần tới biến động kh&#243; lường. Thanh tra ch&#237;nh phủ vừa ban h&#224;nh kế hoạch thanh tra nhiều dự &#225;n lớn, đa phần l&#224; bds. C&#225;c dn tr&#234;n s&#224;n d&#237;nh kh&#225; nhiều như dig, pdr,…c&#225;c dn lại ngồi tr&#234;n đống lửa chờ số phận…

Xe xăng hay xe điện ở Estern Lao sạch hơn là câu chuyện gây tranh cãi.

Về cơ bản xe điện không trực tiếp phát thải CO2 nhưng ở xứ Estern Lao điện than chiếm tới gần 60% sản lượng điện. Đây là nguồn phát thải lớn nhất nước. Trong ngắn hạn hay trung hạn nếu phải tăng công suất điện để bù vào phần hụt do xe điện sử dụng thì bắt buộc phải đốt điện than. Do mấy nguyên nhân:

- thuỷ điện luôn duy trì công suất gần như tối đa, khó có thể tăng thêm
- điện tái tạo như mặt trời không được đưa quá nhiều vào hệ thống. Vì ban đêm không có nguồn nào kịp bật lên để phát bù vào
- điện khí LNG và điện gió còn ít và rất đắt
- điện hạt nhân phải mất ít nhất 10 năm nữa
Ngoài ra người dân có thỏi quen sạc buổi đêm sau khi đi làm về. Ban đêm điện than gánh phần lớn do không có ánh nắng mặt trời.

Pin lithium chứa nhiều kim loại nặng cũng rất độc hại. Hiện tại rác thải lithium chưa tới mức cảnh báo do pin oto đa phần dc tái chế cắt nhỏ để lắp cho xe máy điện hay làm ắc quy. Nhưng chỉ cần dăm năm nữa rác thải lithium sẽ là vấn đề lớn. Người dân Estern Lao chưa có thói quen gom rác phân loại rác. Nếu họ cứ ném cục pin ra đống rác sẽ rất nguy hiểm.

Quay lại bài toán xe điện có sạch hơn xăng không cần tính toán công bằng trong hoàn cảnh cụ thể như vậy. Các động cơ đốt trong hiện đại ngày nay tỷ lệ phát thải cũng đã xuống khá thấp. Nếu kiểm định khí thải tốt (như đa phần các nước tiên tiến đang làm) sẽ giúp giảm phát thải đi đáng kể mà không cần tiêu thụ thêm điện năng.

Do vậy ở Estern Lao mà nói xe điện là chuyển đổi xanh thì theo cô Trang cũng chưa xanh lắm đâu. Ở Mỹ Tho Trump đã quay 180 độ với chiến lược cắt giảm phát thải: rút mỹ khỏi hiệp định chống biến đổi khí hậu, tăng cường đào than đá, khoan dầu. Rút hỗ trợ xe điện…ở Châu Âu mặc dù vẫn duy trì tiêu chuẩn cao, người ta cũng ít bàn đến phát thải trong những năm gần đây. Lý do là kinh tế toàn cầu đang ở đáy. Người ta lo ăn lo mặc trước đã rồi lo sạch sau. Ở đáy kinh tế chiến tranh bạo loạn cũng xảy ra khắp nơi. Nhiều chưa từng thấy. Các quốc gia trước đây chỉ tranh chấp nay chuyển qua bem nhau luôn. 

Duy nhất chỉ có xứ Estern Lao, kinh tế khó người ta bàn cách tận thu và tăng thuế tăng phí!

Bài toán đau đầu nhiều năm gần đây là làm sao điện ở Estern Lao vừa xanh lại vừa rẻ. Điện than rẻ nhất nhưng ô nhiễm nặng. Thuỷ điện rẻ nhì nhưng gây ngập lụt biến đổi sinh thái. Điện tái tạo không ổn định. Điện gió điện LNG đắt. Điện hạt nhân chúng ta đã hơi trễ, bây giờ tái khởi động lại phải mất ít nhất cả thập kỷ để có sp. Muốn trở thành trung tâm sx của thế giới như Tầu, Estern Lao cần x2 năng lượng hiện tại và x2 mạng lưới giao thông logistics để đáp ứng. Về nhân lực cũng cần x2 trình độ tay nghề và tác phong công nghiệp. 

Bài toán đường sắt Bắc Nam có thể tốn tới 60 tỷ đô. Nhưng hiệu quả kinh tế nên dc cân nhắc kỹ hơn. Vì chỉ có 1 tuyến đường sắt độc đạo, mỗi tỉnh chỉ được 1 ga. Rất hạn chế tiếp cận cho đa phần dân cư. Trong khi nếu đầu tư phát triển mạng lưới hàng không nội tỉnh, việc đi lại sẽ dễ dàng hơn. Ở châu Âu khi di chuyển giữa các tỉnh người ta thích bay vì vừa nhanh vừa rẻ. 

Quy lại vờ ni, có lẽ tuần tới biến động khó lường. Thanh tra chính phủ vừa ban hành kế hoạch thanh tra nhiều dự án lớn, đa phần là bds. Các dn trên sàn dính khá nhiều như dig, pdr,…các dn lại ngồi trên đống lửa chờ số phận…

Cô Trang

Macao

Thanh Nguyen

Lộc Chứng