C&#225;ch Cục Dự Trữ Li&#234;n Bang Mỹ FED Đối Ph&#243; Với &#39;Đ&#236;nh Lạm&#39;?

Trần Quốc Bảo 
Ng&#224;y 21 th&#225;ng 3, 2025 | 04:16 AM 

Mối lo ngại về việc nền kinh tế c&#243; thể rơi v&#224;o t&#236;nh trạng tăng trưởng tr&#236; trệ v&#224; lạm ph&#225;t leo thang đang gia tăng, đặc biệt l&#224; khi c&#225;c biện ph&#225;p thuế quan được &#225;p dụng. Nếu hiện tượng n&#224;y, được gọi l&#224; &quot;đ&#236;nh lạm&quot;, xảy ra, n&#243; sẽ tạo ra một b&#224;i to&#225;n h&#243;c b&#250;a cho Cục Dự trữ Li&#234;n bang (Fed), v&#236; tổ chức n&#224;y c&#243; nhiệm vụ k&#233;p l&#224; kiềm chế lạm ph&#225;t v&#224; giữ tỷ lệ thất nghiệp thấp.

Vấn đề ch&#237;nh l&#224; c&#244;ng cụ quan trọng nhất m&#224; Fed sở hữu – l&#227;i suất quỹ li&#234;n bang – c&#243; thể được sử dụng để hạ lạm ph&#225;t hoặc th&#250;c đẩy tăng trưởng việc l&#224;m, nhưng kh&#244;ng thể l&#224;m cả hai c&#249;ng l&#250;c.

Chủ tịch Fed Jerome Powell đ&#227; thừa nhận trong tuần n&#224;y rằng t&#236;nh huống n&#224;y sẽ l&#224; một thử th&#225;ch lớn đối với Fed.

Kh&#243; Khăn Khi Đối Ph&#243; Với Hai Vấn Đề C&#249;ng L&#250;c

Fed c&#243; một chiến lược r&#245; r&#224;ng để đối ph&#243; với lạm ph&#225;t v&#224; một chiến lược kh&#225;c để k&#237;ch th&#237;ch nền kinh tế khi tỷ lệ thất nghiệp tăng cao. Tuy nhi&#234;n, nếu cả hai vấn đề n&#224;y c&#249;ng xảy ra, Fed sẽ gặp kh&#243; khăn.

Khi lạm ph&#225;t qu&#225; cao, Fed thường sẽ tăng l&#227;i suất quỹ li&#234;n bang, khiến l&#227;i suất vay mượn tăng v&#224; l&#224;m chậm nền kinh tế, nhằm giảm bớt chi ti&#234;u v&#224; gi&#250;p cung – cầu c&#226;n bằng lại. Đ&#226;y l&#224; chiến lược m&#224; Fed đ&#227; &#225;p dụng v&#224;o năm 2022 để đối ph&#243; với lạm ph&#225;t gia tăng sau đại dịch.

Khi tỷ lệ thất nghiệp cao, Fed c&#243; thể giảm l&#227;i suất quỹ li&#234;n bang, l&#224;m giảm chi ph&#237; vay mượn. Ch&#237;nh s&#225;ch tiền tệ lỏng lẻo gi&#250;p c&#225;c doanh nghiệp ph&#225;t triển v&#224; tạo ra nhiều việc l&#224;m hơn. Fed đ&#227; cắt giảm l&#227;i suất gần bằng 0 khi đại dịch xảy ra v&#224;o năm 2020 để k&#237;ch th&#237;ch nền kinh tế đang rơi v&#224;o suy tho&#225;i.

Phản Ứng Của Fed Với Cả Lạm Ph&#225;t Lẫn Thất Nghiệp

Tại một cuộc họp b&#225;o gần đ&#226;y, khi được hỏi về t&#236;nh huống kh&#243; khăn n&#224;y, Chủ tịch Jerome Powell cho biết: “Đ&#226;y l&#224; một t&#236;nh huống rất thử th&#225;ch đối với bất kỳ ng&#226;n h&#224;ng trung ương n&#224;o, v&#224; chắc chắn l&#224; đối với ch&#250;ng t&#244;i. Ch&#250;ng t&#244;i sẽ xem x&#233;t mức độ của mỗi vấn đề v&#224; đ&#225;nh gi&#225; thời gian cần để đạt được mục ti&#234;u cho từng vấn đề. Ch&#250;ng t&#244;i sẽ đưa ra quyết định, v&#236; c&#244;ng cụ của ch&#250;ng t&#244;i chỉ c&#243; t&#225;c dụng theo một chiều hướng duy nhất.”

Theo Kathy Jones, chiến lược gia trưởng về tr&#225;i phiếu của Schwab, Fed sẽ phải t&#236;m ra thứ tự ưu ti&#234;n, liệu lạm ph&#225;t hay thất nghiệp l&#224; vấn đề cấp b&#225;ch hơn.

“Ch&#250;ng ta sẽ tiếp tục duy tr&#236; ch&#237;nh s&#225;ch thắt chặt để kiềm chế lạm ph&#225;t, ngay cả khi lo ngại rằng tỷ lệ thất nghiệp c&#243; thể tăng d&#224;i hạn,” Jones cho biết. “L&#253; thuyết l&#224;, khi tỷ lệ thất nghiệp bắt đầu tăng, lạm ph&#225;t c&#243; thể giảm, v&#224; Fed c&#243; thể phản ứng bằng c&#225;ch giảm l&#227;i suất.”

Trong trường hợp tỷ lệ thất nghiệp tăng vọt, Fed c&#243; thể sẽ l&#224;m ngược lại, bỏ qua c&#225;c &#225;p lực về lạm ph&#225;t v&#224; giảm l&#227;i suất với giả định rằng lạm ph&#225;t sẽ giảm theo thời gian.

Chỉ Số &quot;Khổ Sở&quot; Kh&#244;ng Đạt Mức Của Những Năm 1970

Khi nền kinh tế trải qua sự kết hợp của tăng trưởng tr&#236; trệ v&#224; lạm ph&#225;t cao v&#224;o những năm 1970, c&#225;c nh&#224; kinh tế đ&#227; ph&#225;t triển chỉ số &quot;khổ sở&quot; để đo lường mức độ căng thẳng của t&#236;nh trạng đ&#236;nh lạm. Chỉ số n&#224;y l&#224; sự kết hợp giữa tỷ lệ thất nghiệp v&#224; tỷ lệ lạm ph&#225;t, phản &#225;nh sự khốn kh&#243; khi phải đối mặt với việc t&#236;m kiếm việc l&#224;m trong khi gi&#225; cả li&#234;n tục tăng.

L&#250;c đ&#243;, Chủ tịch Fed Paul Volcker – người m&#224; Jerome Powell coi l&#224; h&#236;nh mẫu – đ&#227; chọn chiến lược chống lạm ph&#225;t trước, tăng l&#227;i suất l&#234;n mức cao đến mức khiến nền kinh tế rơi v&#224;o một cuộc suy tho&#225;i ngắn nhưng s&#226;u v&#224;o đầu những năm 1980. Cuối c&#249;ng, lạm ph&#225;t giảm v&#224; thị trường lao động phục hồi.

Tuy nhi&#234;n, chỉ số &quot;khổ sở&quot; hiện nay kh&#244;ng cao như thời kỳ những năm 1970, v&#224; hầu hết c&#225;c dự b&#225;o đều kh&#244;ng cho rằng n&#243; sẽ đạt mức đ&#243; trong thời gian tới.

Dự b&#225;o của ch&#237;nh Fed cho thấy tỷ lệ thất nghiệp c&#243; thể sẽ tăng l&#234;n 4,4% v&#224;o cuối năm 2025, từ mức 4,1% trong th&#225;ng 2, vẫn ở mức thấp so với c&#225;c ti&#234;u chuẩn lịch sử.

C&#225;c quan chức Fed dự b&#225;o lạm ph&#225;t, đo bằng Chỉ số Chi Ti&#234;u C&#225; Nh&#226;n (PCE), sẽ tăng 2,8% trong năm nay, cao hơn mức tăng 2,7% trong th&#225;ng 2, nhưng vẫn vượt mục ti&#234;u 2% của Fed v&#224; xa so với mức tăng 5,6% v&#224;o th&#225;ng 6 năm 2022, v&#224; chắc chắn kh&#244;ng gần mức hai con số của t&#236;nh trạng đ&#236;nh lạm v&#224;o những năm 1970.

T&#236;nh H&#236;nh Kh&#244;ng Dự B&#225;o Được

D&#249; vậy, cả hai yếu tố n&#224;y hiện nay đều xấu hơn so với c&#225;c dự b&#225;o của Fed hồi th&#225;ng 12, trước khi Tổng thống Donald Trump đưa ra c&#225;c biện ph&#225;p thuế quan mạnh mẽ đối với Trung Quốc, Canada v&#224; Mexico, v&#224; sau đ&#243; li&#234;n tục thay đổi v&#224; tr&#236; ho&#227;n c&#225;c quyết định n&#224;y. Một v&#224;i th&#225;ng trước, c&#225;c dự b&#225;o dự đo&#225;n lạm ph&#225;t sẽ giảm dần v&#224; nền kinh tế tiếp tục tăng trưởng ổn định.

Hiện tại, Fed, giống như tất cả những tổ chức kh&#225;c, đang trong t&#236;nh trạng m&#249; mờ về mức độ của c&#225;c mức thuế quan m&#224; Trump sẽ &#225;p dụng, hoặc ch&#250;ng sẽ t&#225;c động như thế n&#224;o đến tỷ lệ thất nghiệp v&#224; lạm ph&#225;t. Trong bối cảnh bất ổn n&#224;y, Fed đang chờ xem liệu lạm ph&#225;t hay thất nghiệp sẽ l&#224; yếu tố g&#226;y ra &quot;khổ sở&quot; nhiều hơn trong tương lai.

&quot;Điều n&#224;y đặc biệt kh&#243; khăn khi nguy&#234;n nh&#226;n của cả hai vấn đề l&#224; ch&#237;nh s&#225;ch thuế quan, v&#236; ch&#250;ng c&#243; thể thay đổi nhanh ch&#243;ng v&#224; kh&#243; đo&#225;n, trong khi c&#225;c ch&#237;nh s&#225;ch của Fed c&#243; t&#225;c dụng với &#39;thời gian trễ d&#224;i v&#224; biến động&#39;,&quot; Jones n&#243;i. &quot;Kh&#244;ng c&#243; g&#236; ngạc nhi&#234;n khi Fed quyết định giữ ch&#237;nh s&#225;ch ổn định trong bối cảnh dự b&#225;o kh&#244;ng chắc chắn n&#224;y.&quot;
----------------------------
Trần Quốc Bảo: Nh&#224; Đầu Tư T&#224;i Ch&#237;nh
Trần Quốc Bảo, chuy&#234;n gia h&#224;ng đầu trong ng&#224;nh ng&#226;n h&#224;ng đầu tư tại Việt Nam, nổi bật với c&#225;c thương vụ M&amp;A v&#224; đầu tư chiến lược. Với gần 20 năm kinh nghiệm, &#244;ng đ&#227; tham gia v&#224;o hơn 2 tỷ USD giao dịch M&amp;A. Bao sở hữu c&#225;c chứng chỉ t&#224;i ch&#237;nh quốc tế như CFA&#174; v&#224; FMVA&#174;, đồng thời l&#224; t&#225;c giả của nhiều b&#224;i viết về đầu tư. &#212;ng đ&#227; nhận nhiều giải thưởng, bao gồm &quot;Gi&#225;m Đốc Điều H&#224;nh Xuất Sắc Nhất&quot; v&#224; được vinh danh trong Top 5 L&#227;nh Đạo Ảnh Hưởng Nhất Việt Nam (2025). 

Cách Cục Dự Trữ Liên Bang Mỹ FED Đối Phó Với 'Đình Lạm'?

Trần Quốc Bảo 
Ngày 21 tháng 3, 2025 | 04:16 AM 

Mối lo ngại về việc nền kinh tế có thể rơi vào tình trạng tăng trưởng trì trệ và lạm phát leo thang đang gia tăng, đặc biệt là khi các biện pháp thuế quan được áp dụng. Nếu hiện tượng này, được gọi là "đình lạm", xảy ra, nó sẽ tạo ra một bài toán hóc búa cho Cục Dự trữ Liên bang (Fed), vì tổ chức này có nhiệm vụ kép là kiềm chế lạm phát và giữ tỷ lệ thất nghiệp thấp.

Vấn đề chính là công cụ quan trọng nhất mà Fed sở hữu – lãi suất quỹ liên bang – có thể được sử dụng để hạ lạm phát hoặc thúc đẩy tăng trưởng việc làm, nhưng không thể làm cả hai cùng lúc.

Chủ tịch Fed Jerome Powell đã thừa nhận trong tuần này rằng tình huống này sẽ là một thử thách lớn đối với Fed.

Khó Khăn Khi Đối Phó Với Hai Vấn Đề Cùng Lúc

Fed có một chiến lược rõ ràng để đối phó với lạm phát và một chiến lược khác để kích thích nền kinh tế khi tỷ lệ thất nghiệp tăng cao. Tuy nhiên, nếu cả hai vấn đề này cùng xảy ra, Fed sẽ gặp khó khăn.

Khi lạm phát quá cao, Fed thường sẽ tăng lãi suất quỹ liên bang, khiến lãi suất vay mượn tăng và làm chậm nền kinh tế, nhằm giảm bớt chi tiêu và giúp cung – cầu cân bằng lại. Đây là chiến lược mà Fed đã áp dụng vào năm 2022 để đối phó với lạm phát gia tăng sau đại dịch.

Khi tỷ lệ thất nghiệp cao, Fed có thể giảm lãi suất quỹ liên bang, làm giảm chi phí vay mượn. Chính sách tiền tệ lỏng lẻo giúp các doanh nghiệp phát triển và tạo ra nhiều việc làm hơn. Fed đã cắt giảm lãi suất gần bằng 0 khi đại dịch xảy ra vào năm 2020 để kích thích nền kinh tế đang rơi vào suy thoái.

Phản Ứng Của Fed Với Cả Lạm Phát Lẫn Thất Nghiệp

Tại một cuộc họp báo gần đây, khi được hỏi về tình huống khó khăn này, Chủ tịch Jerome Powell cho biết: “Đây là một tình huống rất thử thách đối với bất kỳ ngân hàng trung ương nào, và chắc chắn là đối với chúng tôi. Chúng tôi sẽ xem xét mức độ của mỗi vấn đề và đánh giá thời gian cần để đạt được mục tiêu cho từng vấn đề. Chúng tôi sẽ đưa ra quyết định, vì công cụ của chúng tôi chỉ có tác dụng theo một chiều hướng duy nhất.”

Theo Kathy Jones, chiến lược gia trưởng về trái phiếu của Schwab, Fed sẽ phải tìm ra thứ tự ưu tiên, liệu lạm phát hay thất nghiệp là vấn đề cấp bách hơn.

“Chúng ta sẽ tiếp tục duy trì chính sách thắt chặt để kiềm chế lạm phát, ngay cả khi lo ngại rằng tỷ lệ thất nghiệp có thể tăng dài hạn,” Jones cho biết. “Lý thuyết là, khi tỷ lệ thất nghiệp bắt đầu tăng, lạm phát có thể giảm, và Fed có thể phản ứng bằng cách giảm lãi suất.”

Trong trường hợp tỷ lệ thất nghiệp tăng vọt, Fed có thể sẽ làm ngược lại, bỏ qua các áp lực về lạm phát và giảm lãi suất với giả định rằng lạm phát sẽ giảm theo thời gian.

Chỉ Số "Khổ Sở" Không Đạt Mức Của Những Năm 1970

Khi nền kinh tế trải qua sự kết hợp của tăng trưởng trì trệ và lạm phát cao vào những năm 1970, các nhà kinh tế đã phát triển chỉ số "khổ sở" để đo lường mức độ căng thẳng của tình trạng đình lạm. Chỉ số này là sự kết hợp giữa tỷ lệ thất nghiệp và tỷ lệ lạm phát, phản ánh sự khốn khó khi phải đối mặt với việc tìm kiếm việc làm trong khi giá cả liên tục tăng.

Lúc đó, Chủ tịch Fed Paul Volcker – người mà Jerome Powell coi là hình mẫu – đã chọn chiến lược chống lạm phát trước, tăng lãi suất lên mức cao đến mức khiến nền kinh tế rơi vào một cuộc suy thoái ngắn nhưng sâu vào đầu những năm 1980. Cuối cùng, lạm phát giảm và thị trường lao động phục hồi.

Tuy nhiên, chỉ số "khổ sở" hiện nay không cao như thời kỳ những năm 1970, và hầu hết các dự báo đều không cho rằng nó sẽ đạt mức đó trong thời gian tới.

Dự báo của chính Fed cho thấy tỷ lệ thất nghiệp có thể sẽ tăng lên 4,4% vào cuối năm 2025, từ mức 4,1% trong tháng 2, vẫn ở mức thấp so với các tiêu chuẩn lịch sử.

Các quan chức Fed dự báo lạm phát, đo bằng Chỉ số Chi Tiêu Cá Nhân (PCE), sẽ tăng 2,8% trong năm nay, cao hơn mức tăng 2,7% trong tháng 2, nhưng vẫn vượt mục tiêu 2% của Fed và xa so với mức tăng 5,6% vào tháng 6 năm 2022, và chắc chắn không gần mức hai con số của tình trạng đình lạm vào những năm 1970.

Tình Hình Không Dự Báo Được

Dù vậy, cả hai yếu tố này hiện nay đều xấu hơn so với các dự báo của Fed hồi tháng 12, trước khi Tổng thống Donald Trump đưa ra các biện pháp thuế quan mạnh mẽ đối với Trung Quốc, Canada và Mexico, và sau đó liên tục thay đổi và trì hoãn các quyết định này. Một vài tháng trước, các dự báo dự đoán lạm phát sẽ giảm dần và nền kinh tế tiếp tục tăng trưởng ổn định.

Hiện tại, Fed, giống như tất cả những tổ chức khác, đang trong tình trạng mù mờ về mức độ của các mức thuế quan mà Trump sẽ áp dụng, hoặc chúng sẽ tác động như thế nào đến tỷ lệ thất nghiệp và lạm phát. Trong bối cảnh bất ổn này, Fed đang chờ xem liệu lạm phát hay thất nghiệp sẽ là yếu tố gây ra "khổ sở" nhiều hơn trong tương lai.

"Điều này đặc biệt khó khăn khi nguyên nhân của cả hai vấn đề là chính sách thuế quan, vì chúng có thể thay đổi nhanh chóng và khó đoán, trong khi các chính sách của Fed có tác dụng với 'thời gian trễ dài và biến động'," Jones nói. "Không có gì ngạc nhiên khi Fed quyết định giữ chính sách ổn định trong bối cảnh dự báo không chắc chắn này."
----------------------------
Trần Quốc Bảo: Nhà Đầu Tư Tài Chính
Trần Quốc Bảo, chuyên gia hàng đầu trong ngành ngân hàng đầu tư tại Việt Nam, nổi bật với các thương vụ M&A và đầu tư chiến lược. Với gần 20 năm kinh nghiệm, ông đã tham gia vào hơn 2 tỷ USD giao dịch M&A. Bao sở hữu các chứng chỉ tài chính quốc tế như CFA® và FMVA®, đồng thời là tác giả của nhiều bài viết về đầu tư. Ông đã nhận nhiều giải thưởng, bao gồm "Giám Đốc Điều Hành Xuất Sắc Nhất" và được vinh danh trong Top 5 Lãnh Đạo Ảnh Hưởng Nhất Việt Nam (2025). 