CỔ TỨC BẰNG CỔ PHIẾU L&#192; ******** HAY V&#192;NG R&#210;NG?
Cổ tức- thường bị b&#224; con gọi l&#224; tức tới tận cổ, hay in giấy lấy tiền. Cũng c&#243; giai đoạn cứ c&#244;ng ty n&#224;o c&#243; tin trả cổ tức th&#236; gi&#225; phi ầm ầm. H&#244;m nay ch&#250;ng ta sẽ c&#249;ng t&#236;m hiểu thật kĩ để c&#243; thể tự m&#236;nh nhận ra đ&#226;u l&#224; bọn in giấy, đ&#226;u l&#224; thứ thực sự tốt đẹp.
Cổ tức c&#243; nhiều loại chia, chia bằng tiền mặt, bằng cổ phiếu, bằng cả hiện vật… Tuy nhi&#234;n h&#244;m nay t&#244;i chỉ n&#243;i về cổ tức bằng cổ phiếu.
Cổ tức bằng cổ phiếu/Thưởng bằng cp l&#224; g&#236;:
Khi c&#244;ng ty l&#224;m ăn c&#243; l&#227;i, lợi nhuận n&#224;y được nhập v&#224;o vốn chủ sở hữu. Cụ thể l&#224; ph&#226;n bổ cho c&#225;c quỹ theo luật, c&#242;n lại phần lớn nằm ở khoản mục “ lợi nhuận chưa ph&#226;n phối”.
Khi c&#244;ng ty th&#244;ng b&#225;o chia cổ tức bằng cổ phiếu, như vậy số cổ phiếu tăng l&#234;n, tức vốn điều lệ của c&#244;ng ty tăng l&#234;n. Tiền từ khoản mục lợi nhuận chưa ph&#226;n phối hoặc c&#225;c quỹ sẽ chuyển sang khoản mục vốn g&#243;p chủ sở hữu. C&#225;c khoản mục n&#224;y đều ở trong mục lớn vốn chủ sở hữu cả.
Như vậy, việc chia cổ tức bằng cổ phiếu kh&#244;ng hề ph&#225;t sinh thay đổi qu&#225; lớn g&#236; cả, chỉ l&#224; 1 b&#250;t to&#225;n sổ s&#225;ch, số cổ phiếu tăng l&#234;n, vốn h&#243;a bảo to&#224;n, gi&#225; mỗi cổ phiếu giảm xuống theo tỉ lệ.
Lợi &#237;ch của chia cổ tức bằng cổ phiếu
Chia bằng cổ phiếu giống với việc c&#244;ng ty chia tiền mặt nhưng lập tức bắt cổ đ&#244;ng nộp lại số tiền mặt đ&#243; v&#224;o vốn g&#243;p, giống nhập l&#227;i v&#224;o vốn. Để tiếp tục cho c&#244;ng ty cơ hội mở rộng kinh doanh.
Chia bằng cổ phiếu k mất tiền thuế như với cổ tức bằng tiền mặt.
Tiền được giữ lại sẽ l&#224;m tăng vốn điều lệ c&#244;ng ty, nghe cũng oai hơn.
L&#224;m giảm gi&#225; cổ phiếu tương ứng với tỉ lệ chia t&#225;ch. L&#224;m gi&#225; cổ phiếu c&#243; vẻ ‘’rẻ hơn’’ trong mắt nh&#224; đầu tư. Từ đ&#243; thu h&#250;t nh&#224; đầu tư nhỏ lẻ.
Số lượng cổ phiếu tăng l&#234;n v&#224; gi&#225; giảm đi, t&#237;nh thanh khoản của cổ phiếu cũng gi&#225;n tiếp được cải thiện. Dễ d&#224;ng mua b&#225;n hơn 1 ch&#250;t.
- Một chi&#234;u thức của việc mị d&#226;n đối với cổ đ&#244;ng, l&#224;m những nđt thiếu hiểu biết cảm thấy được an ủi. &#205;t ra cũng c&#243; cổ tức.
*T&#225;c hại của chia cổ tức bằng cổ phiếu:
- Như đ&#227; n&#243;i, thực ra nghiệp vụ n&#224;y kh&#244;ng đem lại d&#242;ng tiền.
Gi&#225; cổ phiếu pha lo&#227;ng v&#224; thị gi&#225; giảm, đồng thời cũng k&#237;ch th&#237;ch d&#242;ng tiền đầu cơ ở 1 phương diện n&#224;o đ&#243;.
VD: Cổ phiếu hạng A Berkshire Hathaway của tỉ ph&#250; Warren Buffett, c&#243; thị gi&#225; 1 cổ phiếu l&#234;n tới 200.000 usd. Mức gi&#225; n&#224;y l&#224;m những nh&#224; đầu tư nhỏ lẻ run bắn m&#236;nh v&#224; gần như kh&#244;ng tiếp cận được với cổ phiếu n&#224;y. Từ đ&#243; l&#224;m giảm những tay mơ c&#243; &#253; định đầu cơ lướt s&#243;ng đối với BRK A.
- Kh&#244;ng chia tiền mặt cho cổ đ&#244;ng trong 1 thời gian d&#224;i l&#224; 1 dấu hiệu hết sức bất b&#236;nh thường của c&#244;ng ty. Những c&#244;ng ty tốt giai đoạn cần tiền mở rộng sẽ giữ lại tiền v&#224; trả sau khi c&#225;c dự &#225;n ho&#224;n th&#224;nh đem lại lợi &#237;ch lớn hơn cho cổ đ&#244;ng, khi n&#224;y họ sẽ trả bằng tiền mặt. Kinh nghiệm v&#224; thực tế cho thấy c&#225;c cổ phiếu chia cổ tức bằng cổ phiếu qu&#225; nhiều lần trong qu&#225; nhiều năm với mức độ qu&#225; lớn v&#224; kh&#244;ng đi k&#232;m kết quả kinh doanh tốt. . Gi&#225; đều giảm bền vững theo năm th&#225;ng.
Vậy ch&#250;ng ta đ&#227; nắm được bản chất, lợi &#237;ch v&#224; t&#225;c hại của việc chia cổ tức bằng cổ phiếu. Dựa v&#224;o c&#225;c điều tr&#234;n, ta sẽ n&#243;i về c&#225;c dạng c&#244;ng ty n&#234;n chia cổ tức bằng cổ phiếu v&#224; kh&#244;ng n&#234;n chia.
* C&#225;c dạng c&#244;ng ty n&#234;n chia cổ tức bằng cổ phiếu:
- C&#244;ng ty c&#243; t&#236;nh h&#236;nh l&#224;m ăn rất tốt, tuy nhi&#234;n vẫn cần tiền để mở rộng kinh doanh v&#236; đang trong giai đoạn tăng trưởng mạnh mẽ.
- H&#227;y ước lượng xem tiền c&#244;ng ty giữ lại c&#243; được đầu tư hợp l&#237; hay kh&#244;ng bằng c&#225;ch so s&#225;nh hiệu quả của những dự &#225;n đầu tư mới nhất với chi ph&#237; sử dụng vốn chủ sở hữu.
VD: c&#225;c b&#225;c thấy những dự &#225;n gần đ&#226;y đầu tư 2000 tỉ chỉ thu về c&#243; 200 tỉ doanh thu mỗi năm, ln thuần chỉ c&#243; 100 tỉ. Như vậy bi&#234;n ln thuần l&#224; 5%. qu&#225; thấp v&#224; kh&#244;ng đ&#225;ng để đầu tư. Như vậy c&#244;ng ty giữ lại tiền kh&#244;ng trả cổ tức cho cổ đ&#244;ng l&#224; bố l&#225;o.
- EPS của c&#244;ng ty thuộc dạng cực k&#236; lớn, số lượng cổ phiếu cực k&#236; c&#244; đặc.
VD: cổ phiếu TV2, nằm trong top cổ phiếu c&#243; eps khủng nhất thị trường. Sau khi c&#243; tin chia t&#225;ch cổ phiếu 1:1, gi&#225; đ&#227; tăng rất mạnh.
- Gi&#225; cổ phiếu qu&#225; cao, c&#243; thể chia t&#225;ch để hạ thấp gi&#225; xuống l&#224;m k&#237;ch th&#237;ch cầu thị trường đối với cổ phiếu. L&#224;m gi&#225; cổ phiếu tăng.
- C&#244;ng ty đang tạm kh&#243; khăn về d&#242;ng tiền. Như vậy việc chia cổ tức bằng cổ phiếu cũng gi&#250;p cổ đ&#244;ng đỡ bực tức.
Tốc độ tăng trưởng của c&#244;ng ty đang ở mức rất rất cao. Do vậy cần th&#234;m từng đồng một đem đi t&#225;i đầu tư sẽ sinh ra lợi nhuận lớn.
* C&#225;c dạng c&#244;ng ty n&#234;n tr&#225;nh chia cổ tức bằng cổ phiếu:
- Ngược lại b&#234;n tr&#234;n, gi&#225; cổ phiếu đ&#227; thấp, thậm ch&#237; dưới mệnh m&#224; vẫn muốn chia. Th&#236; đ&#250;ng l&#224; in giấy.
- EPS qu&#225; nhỏ, mấy trăm đồng thậm ch&#237; mấy chục đồng nhưng vẫn muốn chia cổ tức bằng cổ phiếu cho thật nhiều.
Số lượng cổ phiếu qu&#225; lớn, lo&#227;ng như ch&#225;o rồi m&#224; c&#242;n th&#237;ch chia t&#225;ch.
- C&#244;ng ty l&#224;m ăn kh&#244;ng c&#243; hiệu quả. D&#242;ng tiền được giữ lại trong c&#244;ng ty kh&#244;ng chia cho cổ đ&#244;ng nhưng lại đi ra bằng con đường mờ &#225;m kh&#225;c. 
*C&#225;c ch&#250; &#253; đặc biệt từ kinh nghiệm đ&#227; t&#237;ch lũy:
- Những ng&#224;y gần ng&#224;y giao dịch kh&#244;ng hưởng quyền. Gi&#225; thường giảm do 1 số lượng b&#224; con b&#225;n ra v&#236; ngại &#244;m cổ phiếu thưởng mấy th&#225;ng k b&#225;n được. V&#236; vậy ai kh&#244;ng muốn nhận cổ tức bằng cổ phiếu h&#227;y canh b&#225;n trước ng&#224;y giao dịch n&#224;y 1 khoảng thời gian tương đối.
- Ng&#224;y cổ tức được ch&#237;nh thức giao dịch. Sẽ c&#243; 1 lượng cung h&#224;ng tiềm năng b&#225;n ra. Việc n&#224;y l&#224;m gi&#225; cổ phiếu trong những ng&#224;y gần đ&#243; sẽ c&#243; xu hướng giảm trước hoặc đứng h&#236;nh kh&#243; tăng mạnh. Đ&#226;y l&#224; hiện tượng rất b&#236;nh thường.
- C&#225;c c&#244;ng ty l&#224;m ăn tốt, tăng trưởng mạnh, EPS cao, chia cổ tức bằng cả cổ phiếu với tỉ lệ vừa phải cộng th&#234;m tiền mặt. Nh&#224; đầu tư nắm giữ c&#225;c cổ phiếu n&#224;y thường nhận được mức tăng gi&#225; cực lớn sau nhiều năm.
VD: Cổ phiếu VNM, L&#224;m ăn tốt, chia t&#225;ch với tỉ lệ hợp l&#237;, cổ tức tiền mặt đều đều. Th&#224;nh quả nhận được sau nhiều năm l&#224; v&#244; c&#249;ng lớn.
- C&#244;ng ty chia t&#225;ch qu&#225; nhiều lần, số lượng cổ phiếu qu&#225; lớn v&#224; lo&#227;ng, cơ cấu cổ đ&#244;ng kh&#244;ng c&#244; đặc. Loại n&#224;y rất kh&#243; tăng gi&#225;.
- Mức EPS được gọi l&#224; đẹp ở thị trường Việt Nam l&#224; khoảng 2,500-5000 VNĐ. Mức EPS n&#224;y kh&#244;ng qu&#225; thấp cũng kh&#244;ng qu&#225; cao. Thị gi&#225; cổ phiếu ở mức kh&#225; vừa phải, l&#224;m cho gi&#225; cổ phiếu kh&#225; dễ tăng.
VD: C&#225;c cổ phiếu ng&#226;n h&#224;ng thường giữ mức EPS v&#224;ng n&#224;y. BID CTG VCB...vv. Gi&#225; rất dễ tăng, c&#225;c nđt nhỏ lẻ tương đối dễ tiếp cận.
- Nhắc lại: Nếu nhiều năm kh&#244;ng trả cổ tức tiền mặt trong khi t&#236;nh h&#236;nh kinh doanh kh&#244;ng mấy tiến triển mạnh mẽ. H&#227;y đặt c&#226;u hỏi lớn v&#224; t&#236;m hiểu.

CỔ TỨC BẰNG CỔ PHIẾU LÀ ******** HAY VÀNG RÒNG?
Cổ tức- thường bị bà con gọi là tức tới tận cổ, hay in giấy lấy tiền. Cũng có giai đoạn cứ công ty nào có tin trả cổ tức thì giá phi ầm ầm. Hôm nay chúng ta sẽ cùng tìm hiểu thật kĩ để có thể tự mình nhận ra đâu là bọn in giấy, đâu là thứ thực sự tốt đẹp.
Cổ tức có nhiều loại chia, chia bằng tiền mặt, bằng cổ phiếu, bằng cả hiện vật… Tuy nhiên hôm nay tôi chỉ nói về cổ tức bằng cổ phiếu.
Cổ tức bằng cổ phiếu/Thưởng bằng cp là gì:
Khi công ty làm ăn có lãi, lợi nhuận này được nhập vào vốn chủ sở hữu. Cụ thể là phân bổ cho các quỹ theo luật, còn lại phần lớn nằm ở khoản mục “ lợi nhuận chưa phân phối”.
Khi công ty thông báo chia cổ tức bằng cổ phiếu, như vậy số cổ phiếu tăng lên, tức vốn điều lệ của công ty tăng lên. Tiền từ khoản mục lợi nhuận chưa phân phối hoặc các quỹ sẽ chuyển sang khoản mục vốn góp chủ sở hữu. Các khoản mục này đều ở trong mục lớn vốn chủ sở hữu cả.
Như vậy, việc chia cổ tức bằng cổ phiếu không hề phát sinh thay đổi quá lớn gì cả, chỉ là 1 bút toán sổ sách, số cổ phiếu tăng lên, vốn hóa bảo toàn, giá mỗi cổ phiếu giảm xuống theo tỉ lệ.
Lợi ích của chia cổ tức bằng cổ phiếu
Chia bằng cổ phiếu giống với việc công ty chia tiền mặt nhưng lập tức bắt cổ đông nộp lại số tiền mặt đó vào vốn góp, giống nhập lãi vào vốn. Để tiếp tục cho công ty cơ hội mở rộng kinh doanh.
Chia bằng cổ phiếu k mất tiền thuế như với cổ tức bằng tiền mặt.
Tiền được giữ lại sẽ làm tăng vốn điều lệ công ty, nghe cũng oai hơn.
Làm giảm giá cổ phiếu tương ứng với tỉ lệ chia tách. Làm giá cổ phiếu có vẻ ‘’rẻ hơn’’ trong mắt nhà đầu tư. Từ đó thu hút nhà đầu tư nhỏ lẻ.
Số lượng cổ phiếu tăng lên và giá giảm đi, tính thanh khoản của cổ phiếu cũng gián tiếp được cải thiện. Dễ dàng mua bán hơn 1 chút.
- Một chiêu thức của việc mị dân đối với cổ đông, làm những nđt thiếu hiểu biết cảm thấy được an ủi. Ít ra cũng có cổ tức.
*Tác hại của chia cổ tức bằng cổ phiếu:
- Như đã nói, thực ra nghiệp vụ này không đem lại dòng tiền.
Giá cổ phiếu pha loãng và thị giá giảm, đồng thời cũng kích thích dòng tiền đầu cơ ở 1 phương diện nào đó.
VD: Cổ phiếu hạng A Berkshire Hathaway của tỉ phú Warren Buffett, có thị giá 1 cổ phiếu lên tới 200.000 usd. Mức giá này làm những nhà đầu tư nhỏ lẻ run bắn mình và gần như không tiếp cận được với cổ phiếu này. Từ đó làm giảm những tay mơ có ý định đầu cơ lướt sóng đối với BRK A.
- Không chia tiền mặt cho cổ đông trong 1 thời gian dài là 1 dấu hiệu hết sức bất bình thường của công ty. Những công ty tốt giai đoạn cần tiền mở rộng sẽ giữ lại tiền và trả sau khi các dự án hoàn thành đem lại lợi ích lớn hơn cho cổ đông, khi này họ sẽ trả bằng tiền mặt. Kinh nghiệm và thực tế cho thấy các cổ phiếu chia cổ tức bằng cổ phiếu quá nhiều lần trong quá nhiều năm với mức độ quá lớn và không đi kèm kết quả kinh doanh tốt. . Giá đều giảm bền vững theo năm tháng.
Vậy chúng ta đã nắm được bản chất, lợi ích và tác hại của việc chia cổ tức bằng cổ phiếu. Dựa vào các điều trên, ta sẽ nói về các dạng công ty nên chia cổ tức bằng cổ phiếu và không nên chia.
* Các dạng công ty nên chia cổ tức bằng cổ phiếu:
- Công ty có tình hình làm ăn rất tốt, tuy nhiên vẫn cần tiền để mở rộng kinh doanh vì đang trong giai đoạn tăng trưởng mạnh mẽ.
- Hãy ước lượng xem tiền công ty giữ lại có được đầu tư hợp lí hay không bằng cách so sánh hiệu quả của những dự án đầu tư mới nhất với chi phí sử dụng vốn chủ sở hữu.
VD: các bác thấy những dự án gần đây đầu tư 2000 tỉ chỉ thu về có 200 tỉ doanh thu mỗi năm, ln thuần chỉ có 100 tỉ. Như vậy biên ln thuần là 5%. quá thấp và không đáng để đầu tư. Như vậy công ty giữ lại tiền không trả cổ tức cho cổ đông là bố láo.
- EPS của công ty thuộc dạng cực kì lớn, số lượng cổ phiếu cực kì cô đặc.
VD: cổ phiếu TV2, nằm trong top cổ phiếu có eps khủng nhất thị trường. Sau khi có tin chia tách cổ phiếu 1:1, giá đã tăng rất mạnh.
- Giá cổ phiếu quá cao, có thể chia tách để hạ thấp giá xuống làm kích thích cầu thị trường đối với cổ phiếu. Làm giá cổ phiếu tăng.
- Công ty đang tạm khó khăn về dòng tiền. Như vậy việc chia cổ tức bằng cổ phiếu cũng giúp cổ đông đỡ bực tức.
Tốc độ tăng trưởng của công ty đang ở mức rất rất cao. Do vậy cần thêm từng đồng một đem đi tái đầu tư sẽ sinh ra lợi nhuận lớn.
* Các dạng công ty nên tránh chia cổ tức bằng cổ phiếu:
- Ngược lại bên trên, giá cổ phiếu đã thấp, thậm chí dưới mệnh mà vẫn muốn chia. Thì đúng là in giấy.
- EPS quá nhỏ, mấy trăm đồng thậm chí mấy chục đồng nhưng vẫn muốn chia cổ tức bằng cổ phiếu cho thật nhiều.
Số lượng cổ phiếu quá lớn, loãng như cháo rồi mà còn thích chia tách.
- Công ty làm ăn không có hiệu quả. Dòng tiền được giữ lại trong công ty không chia cho cổ đông nhưng lại đi ra bằng con đường mờ ám khác. 
*Các chú ý đặc biệt từ kinh nghiệm đã tích lũy:
- Những ngày gần ngày giao dịch không hưởng quyền. Giá thường giảm do 1 số lượng bà con bán ra vì ngại ôm cổ phiếu thưởng mấy tháng k bán được. Vì vậy ai không muốn nhận cổ tức bằng cổ phiếu hãy canh bán trước ngày giao dịch này 1 khoảng thời gian tương đối.
- Ngày cổ tức được chính thức giao dịch. Sẽ có 1 lượng cung hàng tiềm năng bán ra. Việc này làm giá cổ phiếu trong những ngày gần đó sẽ có xu hướng giảm trước hoặc đứng hình khó tăng mạnh. Đây là hiện tượng rất bình thường.
- Các công ty làm ăn tốt, tăng trưởng mạnh, EPS cao, chia cổ tức bằng cả cổ phiếu với tỉ lệ vừa phải cộng thêm tiền mặt. Nhà đầu tư nắm giữ các cổ phiếu này thường nhận được mức tăng giá cực lớn sau nhiều năm.
VD: Cổ phiếu VNM, Làm ăn tốt, chia tách với tỉ lệ hợp lí, cổ tức tiền mặt đều đều. Thành quả nhận được sau nhiều năm là vô cùng lớn.
- Công ty chia tách quá nhiều lần, số lượng cổ phiếu quá lớn và loãng, cơ cấu cổ đông không cô đặc. Loại này rất khó tăng giá.
- Mức EPS được gọi là đẹp ở thị trường Việt Nam là khoảng 2,500-5000 VNĐ. Mức EPS này không quá thấp cũng không quá cao. Thị giá cổ phiếu ở mức khá vừa phải, làm cho giá cổ phiếu khá dễ tăng.
VD: Các cổ phiếu ngân hàng thường giữ mức EPS vàng này. BID CTG VCB...vv. Giá rất dễ tăng, các nđt nhỏ lẻ tương đối dễ tiếp cận.
- Nhắc lại: Nếu nhiều năm không trả cổ tức tiền mặt trong khi tình hình kinh doanh không mấy tiến triển mạnh mẽ. Hãy đặt câu hỏi lớn và tìm hiểu.